قالب وردپرس
uptheme

آموزش فراگیر – کاربردها در نظام آموزشی حوزه‌های علمیه

فهرست مطالب:

مقدمه

آموزش فراگیر

روش بررسی

تحلیل موقعیت نظام آموزشی حوزه‌ای

دلالت‌های کاربرد آموزش فراگیر در نظام آموزش حوزه‌های علمیه

کاربردی اساسی: دیپلماسی مذهبی با رویکرد به اصلاح نظام آموزشی حوزه‌ها

منابع

پیوست


 

مقدمه

از اوایل سال ۱۳۹۵ کمیسیون ملی یونسکو در ایران با تکیه بر سوابق همکاری های بین المللی سند – به مواقع چارچوب عمل – آموزش ۲۰۳۰ را در دستور بومی سازی با مشارکت دستگاه‌های اجرایی ذیربط و حضور جمعی از متخصصان قرارداد. سرانجام بعد از چند ماه فعالیت کارگروه‌های تشکیل شده ، چارچوب عمل مذکور آماده اجرا گردید. بر پایه گزارش اقدامات، هیئت وزیران در جلسه 21/‏‏6/‏‏95 به پیشنهاد شماره 234310 مورخ 18/‏‏11/‏‏94 وزارت آموزش و پرورش و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد به منظور هماهنگی و ارائه راهکارهای تحقق اهداف و تعهدات برنامه آموزش ۲۰۳۰ همسو با اهداف و تعهدات برنامه اهداف توسعه پایدار، کارگروه ملی آموزش ۲۰۳۰ با مسئولیت وزارت آموزش و پرورش بدون گسترش تشکیلات سازمانی و با استفاده از امکانات و ظرفیت‌های موجود در آن وزارتخانه و با حضور نمایندگان دستگاه‌های مرتبط دولتی و غیردولتی – 23نفر – تشکیل گردد. این کارگروه مطابق با بند ۵ تصویب نامه به جای کارگروه ملی آموزش برای همه موضوع تصویب نامه 30519/‏ت27833هـ مورخ 3/‏6/‏1382، تشکیل شده است. این مصوبه شماره 76403/‏ت52913هـ مورخ 25/‏6/‏95 است.

در مسیر آغاز کار چالش‌هایی در اجرای این طرح به دلیل واکنشهای متفاوت و بعضاً مخالف ایجاد گردید و سرانجام با ورود توام با مخالفت مقام معظم رهبری و سپس بعضی از مراجع محترم عظام اجرای آن با چالش جدی مواجه گردید.

اینکه بررسی سند دارای ابعاد حقوقی، بین المللی، روابط بین الملل، امنیتی است این نگاشت بدان نمی‌پردازند.

همچنین در عنوان این سند و مبانی نظری آموزش با کیفیت، آموزش مادام العمر و آموزش و فراگیر می باشد، این نگاشت انحصاراً به بررسی جنبه علمی و آموزشی مندرج در مبانی نظریه سند و آن هم منحصر به آموزش فراگیر می‌پردازد.

این نگاشت با این فرض تدوین شده است که جمهوری اسلامی در مسیر تا سال ۲۰۳۰ آهنگ اجرای سند آموزش ۲۰۳۰ با همکاری نهادهای بین المللی را ندارند و لغو مصوبه هیئت دولت در اجرای آن از طریق تشکیل کارگروه ملی، ادامه داشته باشد، چه تمهیداتی ضروری است. با این مفروض، به لحاظ علمی چه فرصت‌هایی در سند مذکور وجود دارد که باید در اسناد، قوانین و مقررات ملی رعایت گردد. با این مفروض این نگاشت درصدد است، به معرفی فرصت‌هایی بپردازد که توسعه نظام آموزشی کشور به آن نیازمند است. سیاستگذاری در نظام آموزشی کشور با فرض قطع همکاری جمهوری اسلامی ایران با یونسکو به لحاظ اجرای سند ۲۰۳۰، باید چه سیاست‌ها و راهکارهایی را مدنظر قرار دهد. این یادداشت با ملاحظه یکی از مبانی نظری سند یعنی آموزش فراگیر، به معرفی فرصت‌هایی می‌پردازد که با فرض قطع اجرای سند ۲۰۳۰، برای ایران، در تدوین قوانین و مقررات ملی آموزش و پرورش مفید خواهد بود. اموزش فراگیر ،اموزش مادام العمر ،اموزش با کیفیت برای همه مبنای نظری سند 2030 است .این کار به کاربرد دلالتی اموزش فراگیر در نظام اموزش و پرورش و نظام اموزشی حوزوی می پردازد . این یادداشت تصریحاً به کاربرد آموزش فراگیر در نظام آموزشی حوزوی به منزله یکی ازنظام‌های آموزشی کشور می‌پردازد. به واقع نظام آموزش حوزوی با قدمتی چند قرنی، به منزله نظام آموزشی بر پایه رویکردهای نوین آموزشی از جمله رویکرد آموزش فراگیر قابل تحلیل و ارزیابی است.

این گزارش بخشی از گزارشی است که با همین نام در سال 1396 در همکاری پژوهشی با دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تهیه شده است که اکنون با اصلاح و اضافه تازه اماده شده است .

 

آموزش فراگیر

واژه فراگیر Inclusive  در لغت به معنی پذیرفتن یا در نظر گرفتن کسی به عنوان عضو و یا در بر گرفتن است. آموزش و پرورش فراگیر بر این پایه استوار است که مردم در جوامع فراگیر زندگی وکار می‌کنند. به این معنی که آنها در جوامعی متشکل از نژادها، مذهب‌ها، آرمان‌ها و ناتوانی‌ها و توانایی‌های مختلف زندگی می‌کنند. بنابراین کودکان بایستی در محیط های مشابه آنچه در آینده در آن زندگی خواهند کرد، آموزش ببینند و به بزرگسالی برسند. بر همین اساس، کودکانی که دارای ناتوانی هستند نیز نیاز به تجربه لذت بخش از زندگی در شرایطی را دارند که باعث تضمین عزت نفس‌، وقار و خود اتکایی آنها شده و شرکت فعال آنها را درجامعه تسهیل می‌کنند. آموزش و پرورش فراگیر مفهومی بسیار گسترده تر از مفاهیم دیگری همانند آموزش و پرورش تلفیقی Integration دارد و نه تنها معطوف به نیازهای کودکانی است که به دلیل داشتن نقص یا ناتوانی از همسالان خود مجزا شده‌اند،  بلکه تمامی کودکانی است که به هر علتی مثل فقر، باورهای فرهنگی، یا محدودیت های اجتماعی، از نظام های آموزش و پرورش موجود بهره کافی نمی برند را نیز در بر می گیرد. بر این اساس، آموزش و پرورش فراگیر در واقع یک دیدگاه متفاوتی است از آموزش و پرورش مرسوم که پاسخگوی نیازهای تمام کودکان است. در چنین دیدگاهی هدف آن است که مدرسه به عنوان یک محیط مطلوب برای تمامی کودکان باشد. لازمه تحقق چنین هدفی داشتن یک تعهد اخلاقی برای در بر گرفتن و پذیرش تمام کودکان با تفاوتهای فردی، فرهنگی؛ قومی، مذهبی و زبانی مختلف در یک نظام آموزش و پرورش واحد است که این خود جزئی از یک تعهد گسترده‌تر برای دربرگرفتن تمام افراد در یک جامعه است.

نکته حائز اهمیت این است که آموزش فراگیر مفهومی نیست که فقط مدرسه را شامل می‌شود بلکه خود مفهومی فراگیر بوده و از سطح آموزش و مدرسه فراتر رفته و تمام جامعه را شامل می‌شود. به بیان دیگر، آموزش و پرورش فراگیر نیز تنها در یک جامعه فراگیر معنی و مفهوم واقعی و عملی خود را پیدا خواهد کرد (کاکو جویباری، 1381، ص7-5).

آموزش و پرورش فراگیر رویکردی است که بر اساس آن مدرسه و نظام آموزش و پرورش باید به گونه ای اصلاح و واجد ارتقای کیفیت شود تا تمام کودکان در کنار یکدیگر آموزش ببینند. آموزش و پرورش فراگیر رویکردی است که راهبردها، سیاست ها و برنامه های عملیاتی آموزشی و پرورشی مختص خود را به دنبال دارد (کاکو جویباری، ۱۳۸۴، ص۸-۷)

رویکرد آموزش و پرورش فراگیر یعنی توانمند سازی مدارس برای ارائه خدمات به تمامی کودکان به خصوص آنهایی که دارای نیازهای ویژه ای هستند، به پیشبرد مقاصد آموزش و پرورش برای همه (سعیدی، ۱۳۸۳، ص۲۶). مدارس عادی با جهت گیری فراگیرسازی موثرترین طرق مبارزه با نگرش‌های تبعیض آمیز، ایجاد جوامع محلی پذیرا، ساختن جامعه فراگیر و دستیابی به آموزش برای همه هستند، برای اکثر کودکان آموزش و پرورشی موثر را فراهم می آورند، کارایی را بهبود می‌بخشند در نهایت نظام آموزش و پرورش را از نظر هزینه، بهینه می‌سازند. نیاز به مدارس فراگیر برای آموزش و پرورش تمام کودکان با هم به آن معنی است که این مدارس باید شیوه‌های آموزشی پاسخگو به تفاوتهای فردی را ایجاد کرده و توسعه بخشند و بدین طریق تمامی کودکان را بهره‌مند سازند (همان، ص۲۹)
در جنوب شرقی ایالات متحده، جمعیت زیادی از آمریکایی‌های آفریقایی تبار در کنار اکثریت سفیدپوستان و همچنین جمعیت رو به رشد هیسپاتیک آمریکای لاتین زندگی می کنند. براساس تجربه ما، من و همکارانم احساس می‌کنیم که سودمندترین آموزش و پرورش این است که تمام گروه ها با یکدیگر باشند. از یکدیگر بیاموزند و در یک فضای احترام متقابل با یکدیگر به فعالیت‌های اجتماعی بپردازند (دلوار، ۱۳۸۰، ص۴۲۵)

آموزش و پرورش فراگیر در مقابل آموزش و پرورش جداسازی قرار دارد. جداسازی در اداره مدرسه و کلاس بر اساس نیازهای ویژه به تشکیل مدارس ویژه منتهی می شود. آنچه به نام مدارس استثنایی، مدارس تیزهوشان، مدارس هیئت امنایی، ماده ۸۸، نمونه مردمی، نمونه دولتی، مدارس عشایر، مدارس شاهد، مدارس شبانه روزی روستای مرکزی، غیرانتفاعی و مدارس خاص اقلیتهای دینی و مذهبی، در ایران شایع است، نمونه‌هایی وسیع از جداسازی های آموزشی است. بر این اساس، منطق مسلط در نظام آموزش و پرورش کشورمان دوری از رویکرد فراگیرسازی آموزشی و اقبال به جداسازی های آموزشی است.

در بررسی تاریخی نیز شواهدی از فراگیرسازی آموزش و همچنین نمونه هایی از جداسازی آموزشی در نظام آموزشی سنتی علوم دینی در تاریخ اسلام و مسلمین مشاهده می‌شود. فراگیر سازی بدین معنی که طلاب علوم دینی مذاهب متفاوت اسلامی در یک محیط آموزشی واحد به یادگیری معارف دینی مبادرت می ورزیدند و یا اینکه در نظام جداسازی آموزشی در روند تاریخ، مدارس خاص آموزش طلاب مذهبی همانند شیعه، تشکیل گردید. حوزه های علمیه شیخ طوسی در کرخ بغداد آنچنان ناظر به جمع کلمه بود که بسیاری از علمای اهل سنت از آن استفاده می کردند. علمای بزرگ شیعه مانند علامه حلی، شهید اول، شهید ثانی گذشته از تحصیل در حوزه های علمیه شیعه از حوزه های اهل سنت در بغداد، مصر، مکه، مدینه، الخلیل، دمشق و قدس استفاده فراوان کرده اند (سایت دانشگاه مذاهب اسلامی، دسترسی 22/‏3/‏96). نخستین حوزه علمیه ویژه شیعه توسط شیخ طوسی در سده چهارم قمری در شهر نجف برپا شد، به سال ۴۴۹ و مهاجرت اجباری شیخ طوسی از بغداد به نجف شکل گرفت (ویکی پدیا، دسترسی ۹۶/‏۴/‏۱۲). این حوزه از وفات شیخ تا اوایل قرن دهم دوره رکود را طی کرده است و در دوره محقق اردبیلی، نیمه دوم قرن دهم، دوباره همزمان با دوره صفوی و با تسهیلات آنها رونق گرفت، (ویکی شیعه، دسترسی ۹۶/‏۴/‏۱۲).

حوزه بغداد در یک محیط یک دست شیعه پا نگرفت،  در بغداد در کنار شیعیان، مسلمانان پرشمار سنی از مذاهب مختلف زندگی می‌کردند (همان سایت، ۹۶/‏۴/‏۱۲). بدین شواهد، می‌توان نتیجه گرفت که جداسازی آموزش طلاب علوم دینی مذاهب اسلامی به شکلی که امروزه متداول است، به تدریج حادث شده است، بدین معنی که اداره مدارس علوم دینی به شکل کامل جداسازی شده برای هر مذهب، انحصاراً مسبوق به سابقه در قرون اخیر می باشد.

سید مرتضی علم الهدی از پیشوایان تشیع در عصری می زیست که اختلاف و کشمکش در میان سنیان و شیعیان از جمله در وطن او در بغداد در سال‌های ۳۶۱، ۳۷۱، ۳۸۹، ۴۲۲، ۴۲۵، ۴۳۲، ادامه داشت. وی ابوالفتح نیشابوری از دانشوران اهل سنت را به معلمی فرزند خود اختیار کرد و پس از مرگ او قصیده ای مشتمل بر بیش از ۵۰ بیت در رثای وی سرود. (سایت www.hawzah.net، دسترسی ۹۶/‏۶/‏۲۰ به نقل از دیوان الشریف المرتضی، ج۲، صص ۶-۴۴-۱)

جلسات درس و مناظره شیخ مفید در خانه اش در محله درب رباح تشکیل می شد و از پیروان همه مذاهب در آن شرکت می‌کردند (سایت ویکی شیعه، حوزه علمیه بغداد، دسترسی 4/‏10/‏96).

علامه حلی، متولد سال 648 و وفات 726، که در فلسفه و منطق از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسی است، فقه تسنن را نزد علمای علمای اهل‌سنت تحصیل کرده است. شهیدثانی – شیخ زین‌الدین از اعاظم فقهای شیعه است. جد ششم وی به علامه حلی می‌رسد. متولد 911 و شهادت 966 است. وی اساتید زیاد دیده و مسافرت زیاد کرده است. تنها اساتید سنی وی را 12 تن نوشته‌اند. مدتی در بعلبک به پنج مذهب جعفری، صنفی، شافعی، مالکی و حنبلی تدریس کرده است (ش مرتضی مطهری، خدمات متقابل اسلام و ایران، ص 422 الی 426، نسخه الکترونیکی، کتابخانه سایت نسیم مطهر www.nasimemotahar.com، دسترسی دی 96 و شهیدثانی، آداب تعلیم و تعلم در اسلام. ترجمه محمد باقری ساعدی خراسانی، ص19، نشر دیجیتالی: مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائمیه اصفهان، دسترسی، 23/‏10/‏96).

شماری از دانشمندان برجسته و پیشوایان اهل سنت نیز از حضرت امام صادق(ع) حدیث کرده و از بهره وران دانش آن حضرت محسوب می شده اند. ابن حجر عسقلانی در صواعق کسانی مانند یحیی بن سعید، ابن جریح، مالک، سفیان عینیه، سفیان ثوری، ابوحنیفه، شعبه و ایوب سختیانی را روایت کنندگان از آن حضرت دانسته است. ابن شهر آشوب در مورد مالک بن انس که یکی از مذاهب بزرگ اهل سنت به نام مالکی پیرو فقه اوست، می‌گوید، مالک در بسیاری از موارد، ادعا می‌کرد که روایات را شخصاً از امام شنیده است (سایت اهل البیت، دانشنامه اسلامی، شاگردان امام صادق(ع)، دسترسی 4/‏10/‏96). از میان شاگردان امام جعفرصادق (ع) می‌توان ابوحنیفه و مالک ابن انیس بنیانگذار دو مکتب فقهی اهل سنت، حنفیه و مالکیه را نام برد. واصل بن عطا بنیانگذار مکتب معتزلی هم در میان این شاگردان بود (ویکی پدیا، امام صادق(ع)، دسترسی 4/‏10/‏96). درباره مناظرات و گفتگوهای علمی امام صادق(ع) آمده است: مناظره با ابوحنیفه درباره شیوه احکام فقهی، به ویژه قیاس، مناظره با برخی از علمای معتزله درباره شیوه انتخاب حاکم و برخی احکام فقهی (ویکی شیعه، امام صادق(ع)، دسترسی 4/‏10/‏96). از گزارش‌های فوق این گونه استنباط می‌شود، جلسات درس و بحث و نقد حضرت امام جعفر صادق(ع) یک محیط یک دست شیعی و انحصاری برای پیروان آن حضرت نبوده است بلکه علاقمندان به علم و دانش از همه مذاهب دراین محافل شرکت می‌کردند.

بر اساس گزارش موجود از مراکز آموزش علوم دینی در عصر امامان شیعه و چند قرن آغازین فعالیت علمای شیعی، مراکز آموزش حوزه‌های علمیه برای آموزش و ترویج عقاید و فرهنگ شیعی به شکل تفکیکی و انحصاری شیعی، که امروز متداول است، تدریجاً در طول تاریخ بنا شده است. در عصر امامان به ویژه امام صادق(ع) و قرون نخستین مراکز آموزش دینی سطح تماس و تعامل مذاهب اسلامی به طور نسبی از فراگیری بین المذاهب بوده است.

 

روش بررسی

برای اجرای این مطالعه و بررسی کارشناسی به لحاظ روش تحقیق، از روش تحقیق کیفی و رجوع به اسناد و مدارک بهره گرفته شد. بدین منظور اسناد و مدارک مربوط به تدوین سند آموزش ۲۰۳۰، کنش و واکنش موافقان و مخالفان این سند، اسناد مربوط به آموزش و پرورش فراگیر به عنوان یکی از مؤلفه‌های نظری سند آموزش مذکور، اسناد تاریخی نظام آموزشی حوزوی به لحاظ جداسازی و فراگیری سازی آموزشی، مورد بررسی و تحلیل کیفی قرار گرفته اند. با عنایت به عنوان و هدف خاص این تحقیق و بررسی کارشناسی، به تحلیل مجمل مباحث نقد موافقان و مخالفان پرداخت شد و سپس بر اساس اسناد علمی به استخراج دلالت های کاربردی یکی از مبانی نظری این سند، یعنی آموزش و پرورش فراگیر در نظام آموزش حوزوی، مبادرت گردید. در منابع این بررسی، به معرفی اسناد و مدارک مورد تحلیل کیفی قرار گرفته، مبادرت گردید. ثمره این بررسی، تدوین دلالتهای کاربردی، به طور مشروح و با ذکر موارد، از کاربرد آموزش و پرورش فراگیر در نظام آموزشی حوزوی، کشورمان می باشد.

تحلیل موقعیت نظام آموزشی حوزه‌ای

در این عنوان به بررسی موقعیت آموزش فراگیر و جداسازی‌های آموزشی در نهاد آموزشی حوزه‌های علمیه و نهادهای آموزشی منصوب آن مبادرت می‌ورزیم. تحلیل موقعیت می‌توانند به بررسی رویکرد آموزشی حوزه‌های علوم دینی کلیه مذاهب اسلامی مربوط شود، لیکن در این مرحله از بررسی، انحصارا بررسی رویکردهای آموزشی در محیط آموزشی حوزه‌های علمیه شیعه، مبادرت می ورزیم. به طور طبیعی نهاد پایه بررسی، به مراکز آموزشی حوزه های علمیه مربوط است. در این راستا، مراکز آموزشی احتمالی که به روش حوزه‌های علمیه اداره می‌شوند، نیز مورد مطالعه قرار گرفتند. بررسی دانشگاه مذاهب اسلامی، دانشگاه علوم قرانی، دانشگاه ادیان و مذاهب در این چارچوب در اولویت قرار گرفت. بررسی عملکرد مجمع تقریب مذاهب اسلامی با توجه به ماموریت ذاتی این مجمع، به لحاظ احتمال زمینه‌سازی رویکرد آموزشی از طرف این مجمع، در این مطالعه مورد عنایت بوده است.

1- مراکز آموزشی حوزه های علمیه: طلاب شیعه در مراکز آموزشی حوزه های علمیه در ایران در طی دوران طلبگی به ویژه در فرایند آموزش تا چه حد از تجربه اجتماعی و تعاملی با طلاب سایر مذاهب اسلامی برخوردار می‌باشند؟ به علاوه، این قشر اجتماعی در فرایند آموزش تا چه میزان در دانش علمی و مذهبی از اساتید سایر مذاهب بهره می‌گیرند؟ در خصوص برخورداری طلاب شیعه از آثار تالیفی مولفان سایر مذاهب اسلامی تا چه میزان برخوردار می گردند؟ بر این اساس سؤال پایه این است که زیرساخت های سرمایه ای و زیرساخت نظام آموزشی طلاب علوم دینی در مراکز علمیه شیعه در ایران تا چه میزان فرصت تعامل بین مذهبی مذاهب اسلامی در فرایند آموزش را فراهم می سازد؟ با عنایت به اثربخشی تعامل هدفمند و هدایت شده تعامل طلاب بین المذاهب در فرایند آموزش در دوران طلبگی در نگرش مثبت و یادگیری مهارتهای همزیستی بین مذاهب اسلامی، سوال اساسی به این شکل خودنمایی می کند، این تلقی آیا در مراکز سیاست‌گذاری حوزه‌های علمیه به وجود آمده است؟ آیا در مراکز سیاست گذاری نظام حوزه های علمیه شیعه، تفاوت دو رویکرد فراگیرسازی و جداسازی، مورد عنایت قرار گرفته است؟ آیا در مراکز علمی مطالعات سیاست گذاری نظام آموزشی حوزه به این سوال اندیشه شده است که چگونه جداسازی آموزشی آموزش طلاب علوم دینی مذهب شیعه دوازده امامی در روند تاریخی و در طی چند قرن به تدریج به کمال تفکیک رسیده است، بطوریکه تعامل آموزشی بین المذاهب برای فهم بالنده و وحدت آفرین دین اسلام از فرایند آموزش دور افتاده است.

بررسی موقعیت کنونی جداسازی آموزشی در نظام آموزش طلاب علوم دینی و مذهبی شیعه در ایران نشان می دهد، روند تفکیک و جداسازی این نظام با سایر نظام های آموزشی طلاب مذاهب دیگر در حال تشدید شدن است. اگر مداقه ای در محیط سکونت طلاب در حجره ها، طلاب در مراکز آموزشی، پیشایند مذهبی اساتید حوزه ها حتی در دروس ادبیات، منطق، فلسفه صورت پذیرد، روند رو به رشد جداسازی بین المذاهب در نظام اموزشی حوزه ها، برداشت خواهد شد.

طلاب در کلاس درس هم کلاس از سایر مذاهب ندارند، در محل سکونت حجره ای با هم کیشان مسلمانان سایر مذاهب همزیستی مشترک ندارند، در اوقات تمرین یادگیری مهارت های مذهبی در مساجد، همزیستی با هم کیش مسلم از سایر مذاهب را کارورزی نمی‌کنند، از مباحثه و گفتگو با آنها برای نزدیکی اندیشه ها، نگرش‌ها و بنا سازی الفت قلوب مهارت همزیستی بهره مند نمی شوند.

در این راستا و در تداوم اثربخشی مراکز آموزشی طلاب علوم دینی از قرون آغازین تا قرن هشتم که طلاب علوم دینی مذاهب اسلامی در پاره ای موارد در کنار یکدیگر و به صورت فراگیر و در پاره ای مواقع به صورت جدا سازی شده و تفکیک مذهبی به آموزش و یادگیری مذهبی می‌پرداختند. هنوز بخشی از منابع درسی مشترک و به‌صورت بین المذاهب مورد بهره قرار می گیرد. به واقع، اثر دو رویکرد فراگیر به طور طبیعی در گذشته در جریان بود، در عصر حاضر، بصورت منابع درسی مشترک در پاره ای موارد مشاهده می شود. در این قسمت به معرفی منابعی می پردازیم که مؤلف از علمای اهل سنت است ولی در حوزه‌های شیعه مورد استفاده اند.این منابع غالبا به دروس پایه ای همانند ادبیات، منطق، فلسفه، عرفان را در بر می گیرد. نمونه ای از این منابع ذکر می گردد:

کتاب شرح الفیه یا سیوطی از جمله این منابع درسی است. جلال الدین سیوطی (قرن نهم)از دانشمندان مصری،مسلمان اهل سنّت و شافعی مذهب است. این کتاب معمولا یکی از کتاب هایی است که در پایه دوم حوزه تدریس می شود. این شرح، علی رغم کتابهای جدیدی که در زمینه ی ادبیات عرب توسط علما نوشته شده، هنوز هم مهمترین کتاب درسی در حوزه شمرده می شود. این کتاب شرحی مزجی بر اشعار الفیه ابن مالک (۶۷۱-۶۰۰) است ( ویکی پدیا، دسترسی 4/‏10/‏96 و سایت tt-ej.ir، همان دسترسی)

– فصوص الحکم از شیخ اکبر ابن عربی که به نگین های حکمت در تصوف و عرفان نظری شناخته می‌شود؛ مهمترین اثر ابن عربی ملقب به محی الدین است (ویکی فقه و ویکی پدیا، دسترسی 4/‏10/‏96).  درباره سنی یا شیعه بودن ابن عربی بحثی در گرفته است. علامه سید مرتضی عاملی در کتاب «ابن عربی سنی متعصب» وی را سنی می‌داند (www.ebnearabi.com، دسترسی 4/‏10/‏96). پیچیدگی ابن عربی و روش او در برخورد با مذاهب اسلامی و شخصیت‌های موردعلاقه هر یک از این مذاهب، موجب اختلاف در مذهب او گشته است. بعضی او را اهل سنت و بعضی او را شیعه اثنی عشری، بعضی اسماعیلی، بعضی مالکی و بعضی خارج از مذهبش دانسته‌اند. (www,islamquet.net) ویژگی ابهام در مذهب ابن عربی در قرن اخیر نیز مسبوق به سابقه است که از جمله می‌توان سیدجمال الدین را نام برد.

«کتاب الرساله السمسیه» تألیف ابوعمر بن علی شافعی مذهب، از اساتید علامه حلی و قطب الدین شیرازی و از شاگران خواجه نصیرالدین طوسی است. او ملقب به کاتب قزوینی است. به تشیع رغبتی وافر داشت. این کتاب از درس نامه‌ای منطقی و علم منطق است. علامه حلی بر آن شرح نوشته است (ویکی فقه، دسترسی 4/‏10/‏96). تجربه تألیف یک اثر از عالمی اهل سنت، شافعی مذهب و نوشتن شرحی بر آن توسط عالمی شیعی در عصر معاصر و در نیم قرن اخیر، بر منبعی درسی مهم، رخت بربسته است و چنین تجاربی در دهه‌های اخیر کم سابقه است.

بر اساس این تحلیل در فرایند آموزش طلاب علوم دینی، تعامل، همگامی، همزیستی آموزشی طلاب، همکاری اساتید، به کارگماری اساتید از مذاهب دیگر، تجربه فرهنگی محیط آموزشی در یادگیری مهارتهای مذهبی، به طور سیستماتیک و نظامدار در نظام اموزش حوزوی در روابط بین المذاهب شیعه با اهل سنت، دیگر ملاحظه نمی‌شود. آنچه اکنون در شکل دهی روابط مذهبی اسلامی در حوزه‌های علمیه شیعه در ایران ملاحظه می‌شود، همکاری بین مذاهب در برنامه‌های مجمع تقریب مذاهب اسلامی است. به واقع شکل‌دهی تعامل بین المذاهب به منزله فرایند تبلیغی همزیستی همه مسلمانان و نه به منزله فرایند آموزشی طلاب، در حال پیگیری است. این در حالیست که در قرون گذشته، تقریب مذاهب اسلامی و وحدت شیعه و سنی، به طور طبیعی و در فرایند آموزش وجود داشته است. این تجربه برازنده کار پژوهشی بنیادی و طولانی است.

2- مجمع تقریب مذاهب اسلامی: تلاش در جهت نزدیکی جهان شیعه با جهان اهل سنت به لحاظ گام برداری ساختاری به دوره آیت الله بروجردی و شیخ شلتوت از علمای الازهر قاهره برمی‌گردد. با فعالیت استاد محمدتقی قمی که از مرکز شیعه به قاهره مهاجرت کرد و نهال تقریب را کاشت. ثمره فعالیت وی دارالتقریب بین المذاهب اسلامی و راه اندازی مجله علمی «رساله الاسلام» بوده است. این فعالیت در زمان شیخ شلتوت و شیخ بروجردی صورت پذیرفت. مجله علمی رساله الاسلام با هدف نشر مقالات ادبی، علمی، اخلاقی، تاریخی، فقهی و فلسفی، تفسیر قرآن نشر یافت. در آن مجله مقاله تفسیری شیخ شلتوت به دور از تعصب فرقه‌ای نگاشته شد. کتاب مجمع البیان العلوم قرآن اثر امین الاسلام طبرسی توسط مرکز منتشر شد. در ادامه کوشش دارالتقریب، شیخ شلتوت حکم داد که می‌توان به تمام مذاهب اسلامی از جمله مذهب جعفری مراجعه کرد. ایشان درباره این سؤال: بعضی از مردم چنین می‌اندیشند برای آنکه مسلمانان عبادات و معاملاتش صحیح باشد، حتماً باید به یکی از مذاهب چهارگانه معروف عمل کند و در بین آنها مذهب شیعه امامیه و مذهب زیدیه نیست. آیا شما با این رأی به طور کلی موافقت دارید و تقلید از مذهب شیعه امامیه را جایز نمی‌شمارید؟ پاسخ فرمودند: 1- دین اسلام بر احدی از پیروانش متابعت از مذهب خاص را لازم نمی‌شمارد. بلکه ما می‌گوییم: برای هر فرد مؤمن چنین حقی است که بتواند در ابتدای امر از هر یک که صحیحاً نقل شده و در کتابهای مخصوص احکام آن نوشته شده است پیروی کند و همچنین کسی که از یک مذهب از این مذاهب پیروی می‌کرده می‌تواند عدول به مذهب دیگر بنماید، هر مذهبی که باشد، و در این عمل باکی بر او نیست.

2- مذهب جعفری معروف به مذهب اثناعشری، مذهبی است که شرعاً پیروی از آن مانند پیروی از مذاهب اهل سنت جایز است، و سزاوار است مسلمانان این مطلب را بدانند و از عصبیت و طرفداری بیجا و بدون حق و حمایت از مذهب معینی خودداری کنند. دین خدا و شریعت او تابع مذهبی نیست و یا منحصر در مذهبی نیست. هر کس به مقام اجتهاد فائز گردد عنوان مجتهد بر او بار، و در نزد خدای تعالی عملش مقبول خواهد بود و جایز است برای کسی که اهلیت نظر و اجتهاد را ندارد از ایشان تقلید کند و به آنچه در فقه شان مقرر داشته‌اند عمل بنماید و در این مسأله بین عبادات و معاملات تفاوتی نیست. (ویکی پدیا، شیخ شلتوت، دسترسی 5/‏10/‏96)

در ادامه تلاش برای نزدیکی مذاهب اسلامی در دوره انقلاب اسلامی در ایران مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به وجود آمد. این مجمع در راستای تلاش علمای شیعه و رهبری معظم انقلاب در سال 1369 هجری شمسی در ایران پایه گذاری گردید. بنیانگذار این مجمع مقام معظم رهبری و رئیس اول آن محمد واعظ زاده خراسانی و سپس آیت الله تسخیری بود. تلاش برای وحدت آفرینی جهان اسلام و در روابط مذاهب اسلامی از کانون جهانی شیعه با تشکیل این مجمع پی گرفته شد و جای بال اصلی دیگر، جهان اهل سنت در بنیانگذاری این مجمع خالی است. بر این اساس، ارتقای ساختاری این مجمع به بنیانگذاری دو طرف اهل سنت و شیعه، جای طرف اهل سنت خالی است . بررسی اساسنامه این مجمع نشان می‌دهد که مجمع عمومی و شورای عالی دو رکن اصلی این مجمع را تشکیل می‌دهد. اعضای شورای عالی مجمع از طرف مقام معظم رهبری به مدت شش سال، منصوب می‌شوند و اعضای مجمع عمومی را نیز شورای عالی به مدت 6 سال منصوب می‌نمایند. بر این اساس، اعضای شورای عالی و مجمع عمومی که از علمای برجسته شیعه و سنی می‌باشند، از مسیر انتخابی منحصرا شیعی، منصوب می‌شوند. مرکز این مجمع در ایران است و دبیرکل عالی‌ترین مسئول اجرایی آن است. بررسی اهداف و راهکارهای این مجمع در اساسنامه نشان می‌دهد، رویکرد فعالیت این مجمع کار فرهنگی و تبلیغی در جهت ترویج وحدت شیعه و سنی می‌باشد. سابقه‌ای مشاهده نمی‌شود که نشان دهد این مجمع، تقریب مذاهب اسلامی را از طریق اصلاح ساختار نظام آموزشی حوزه‌های علمیه جهان اسلام پی گرفته باشد (ویکی فقه، دسترسی 5/‏10/‏96 ویکی پدیا، دسترسی 5/‏10/‏96). فعالیت آموزشی مؤثر بر تقریب مذاهب اسلامی توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، به تشکیل دانشگاه مذاهب اسلامی منحصر می‌گردد. این مجمع بجای پی‌گیری تجربه تقریب مذاهب اسلامی و یادگیری مهارت همزیستی بین مذاهب اسلامی در دروان طلبگی و اصلاح ساختار مراکز آموزشی حوزه‌های علمیه، به تشکیل مرکز مجزا برای پیگیری هدف آموزشی مؤثر بر تقریب مذاهب، مبادرت ورزید. بر این اساس، بر پایه تحلیل موقعیت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، این مجمع، اهداف تقریب را با رویکرد فرهنگی و تبلیغی همانند برگزاری همایش جهانی، ملی، محلی و برگزاری دوره‌های تربیت طلاب مروج تقریب و اعزام آن‌ها به مناطق خاص، دنبال می‌کند. این مجمع نظام آموزشی مؤثر بر تقریب مذاهب اسلامی را انحصاراً با تشکیل دانشگاه مذاهب اسلامی و نه اصلاح درونی نظام آموزشی حوزه‌ها، پی گرفته است.

3- دانشگاه مذاهب اسلامی: این دانشگاه وابسته به مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی است و با هدف آموزش تمامی مذاهب فقهی اسلامی تأسیس شده است. اساسنامه این دانشگاه در سال 1371 مورد تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت. ساختمان مرکزی این دانشگاه و واحد خواهران آن در تهران است. و شعبه‌هایی در زاهدان، سنندج، بندرعباس و گرگان دارد. این دانشگاه در دانشکده فقه و حقوق مذاهب اسلامی دارای دوره کارشناسی فقه و حقوق امامیه، فقه و حقوق شافعی و فقه و حقوق حنفی و همچنین دارای کرسی‌های تدریس فقه اباضیه، فقه مالکی و فقه زیدی و همچنین دارای کارشناسی‌ارشد فقه مقارن و حقوق خصوصی اسلامی، فقه مقارن و حقوق عمومی اسلامی، فقه و حقوق جزای اسلامی و نیز در دوره دکتری در رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی می‌باشد. این دانشگاه همچنین دارای دانشکده‌های علوم قرآن و حدیث، دانشکده فلسفه، کلام و عرفان است. این دانشگاه دارای دو فصلنامه علمی پژوهشی فقه مقارن به زبان‌های فارسی و عربی، فصلنامه علمی ترویجی مطالعات تقریبی – فروغ وحدت – ، فصلنامه علمی تخصصی مطالعات رسانه و امت است (ویکی پدیا، دانشگاه مذاهب اسلامی، دسترسی 5/‏10/‏96).

بررسی فعالیت این دانشگاه و شعبات آن در شهرهای خاص نشان می‌دهد، دانشجویان پیروان فقه اهل‌سنت در رشته‌های مربوط به مذهب خود به طور جداسازی شده و نه فراگیر با دانشجوی شیعه تحت آموزش قرار می‌گیرند. این دانشگاه از این زمینه برخوردار است که دانشجویان رشته‌های فقهی مذاهب مختلف اسلامی در فعالیت فرهنگی و فوق برنامه از فرصت تعامل با یکدیگر برخوردارند؛ این امر منوط به تعامل هدفمند بین مذاهب دانشجویان و اساتید این دانشگاه می‌باشد. مدیریت کلان دانشگاه، شیعی است و اساتید اهل سنت نیز در این دانشگاه به فعالیت علمی، آموزشی و پژوهشی می‌پردازند. (سایت دانشگاه مذاهب اسلامی، Mazaheb.ac.ir، دسترسی 5/‏10/‏96)

4- دانشگاه‌های خاص: در این بخش به بررسی عملکرد تقریب مذاهب اسلامی دانشگاه‌های خاصی همانند دانشگاه علوم قرآنی، دانشگاه ادیان و مذاهب و جامعة‌المصفی می‌پردازیم.

دانشگاه مذاهب و ادیان: دانشگاه غیردولتی – غیرانتفاعی تخصصی ادیان و مذاهب در ایران برخواسته از حوزه علمیه ضمن شناخت ادیان و مذاهب و تعامل و گفتگو با پیروان آن‌ها با تکیه بر مشترکات در جهت همبستگی انسانی، تقویت صلح، گسترش معنویت و اخلاق و معرفی عالمانه اسلام براساس آموزه‌های اهل‌بیت به پژوهش و تربیت نیروی انسانی متخصص اقدام می‌کند. اساسنامه این دانشگاه در جلسه 217 مورخ 28/‏10/‏89 شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی و بنا به تفویض جلسه 650 مورخ 27/‏7/‏88 شورای عالی انقلاب فرهنگی مشتمل بر 33 ماده و 14 تبصره به تصویب رسید. براساس اهداف و وظایف این دانشگاه، تحقیق و آموزش درخصوص ادیان و مذاهب اسلام را با هدف گسترش اسلام و شیعه و فعالیت بین ادیانی و بین‌المذاهب اسلامی دنبال می‌کند.

این دانشگاه محل آمدوشد و تعامل متخصصان ادیان و مذاهب دیگر با متخصصان جهان شیعه است. براساس ساختار و اعضای هیأت علمی این دانشگاه، اعضای علمی فعّال آن از متخصصان شیعی هستند که درخصوص سایر مذاهب و ادیان به فعالیت پژوهشی و آموزشی می‌پردازند. این دانشگاه فاقد عضو علمی از سایر ادیان و مذاهب می‌باشد. ادیان و مذاهب موضوع فعالیت این دانشگاه است که توسط علمای شیعه پی گرفته می‌شود. متخصصان پیرو ادیان و مذاهب دیگر به طور موردی به این دانشگاه مراجعه می‌کنند. این دانشگاه دارای دانشکده‌های شیعه‌شناسی، مذاهب، زن و خانواده، عرفان، فلسفه، ادیان، مجازی و یک پژوهشکده است. اعضای علمی دانشکده‌ها و پژوهشکده محققان شیعی می‌باشند. محققان این دانشگاه در مورد فرقه‌ها و مذاهبی همانند شیخیه، معتزله، سلفیه، وهابیت و ادیان همانند مسیحیت و موضوعاتی همانند یوگا، به تحقیق می‌پردازند. دعوت از علمای اهل‌سنت و ادیان جهت شرکت در جلسات و میزگردها مورد انتظار است.

این دانشگاه دارای فصل‌نامه‌هایی همانند مذاهب اسلامی، شیعه‌پژوهی، پژوهش‌نامه امامیه، پژوهش‌های ادیانی، هفت آسمان، Religious inquiries، می‌باشد (سایت دانشگاه ادیان و مذاهب www.urd.ac.ir، دسترسی 5/‏10/‏96).

دانشگاه علوم قرآنی: این دانشگاه وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه است که در سراسر کشور دارای مراکز آموزشی است. این دانشگاه دارای 11 رشته کارشناسی، 5 رشته کارشناسی‌ارشد، یک رشته دکتری است. فعالیت این دانشگاه براساس اهداف، برنامه، جذب دانشجو و اساتید به اهداف آموزش قرآنی در راستای گسترش فرهنگ تشیع مرتبط است. بررسی فعالیت شعبات احتمالی خاصی همانند شهرهای سنندج و زابل، گنبد، مهاباد نشان می‌دهد که در شهر زابل شعبه‌ای فعال دارد ولی رشته تحصیل آن تربیت معلم قرآن و تفسیر می‌باشد. شعبه سنندج در شرف راه‌اندازی است و در گنبد و مهاباد آدرس شعبه‌ای یافت نشد. در مجموع این دانشگاه فاقد رشته‌ای مرتبط با فقه سایر مذاهب اسلامی است و محل تعامل دانشجویان و یا اساتید سایر مذاهب اسلامی، با دانشجویان و اساتید شیعه، به نظر نمی‌رسد. (سایت دانشگاه علوم قرآنی، www.guran.ac.ir، دسترسی 5/‏10/‏96).

دانشگاه قرآن و حدیث: هدف نهایی این دانشگاه بنا به گفته آیت‌ا… ری‌شهری رئیس دانشگاه و بررسی اساسنامه آن، احیای امر اهل‌بیت که همانا زمینه‌سازی حکومت جهانی اهل‌بیت است، می‌باشد. دارای 4 رشته کارشناسی، 8 رشته کارشناسی‌ارشد، و 5 رشته دکتری است. این دانشگاه اهداف شیعی دارد و فاقد فعالیت آموزشی بین‌المذاهب می‌باشد؛ اگرچه دارای رشته‌های جدیدی از علوم انسانی همانند روانشناسی اسلامی، است (سایت دانشگاه، www.qbu.ac.ir، دسترسی 5/‏10/‏96).

جامعه‌الامصطفی: در سال 1378 مرکز جهانی علوم اسلامی و سازمان حوزه‌ها و مدارس علمیه خارج از کشور در قم به جامعه‌الامصطفی تبدیل شد. این جامعه دارای مجتمع آموزشی عالی امام خمینی، دانشگاه مجازی المصطفی، پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی، مجتمع عالی فقه، دانشگاه مجازی امام خمینی (ره) مدرسه المهدی، مدرسه بنت‌الهدی، انتشارات بین‌المللی المصطفی، هم هست. در 60 کشور جهان دارای شعبه است. در ایران علاوه بر قم، در تهران، گرگان، مشهد، اصفهان هم شعبه دارد (سایت جامعه‌المصطفی، دسترسی 8/‏8/‏96همان،دسترسی). بنا به گزارش آیت‌ا… اعرافی از طریق شبکه جامعه‌المصطفی در سطح جهان حدود 50 میلیون نفر شیعه شده‌اند (مهرنیوز، دسترسی 8/‏5/‏96 ویکی‌پدیا 8/‏8/‏96). این دانشگاه بطور انحصاری به گسترش فرهنگ و آیین شیعه مبادرت می‌ورزد؛ لیکن در شهر گرگان دارای شعبه‌ای است که در سال 1375 گشایش یافت و ویژه اهل‌سنت و به احتمال بیشتر برای اهل‌سنت ترکمن با فقه حنفی می‌باشد. (سایت ari.irib.ir/‏Ralioislam، دسترسی 1/‏9/‏96).

 

پس از بررسی فعالیت‌های ذکر شده در حوزه‌های آموزشی طلاب و نهادهای آموزشی نزدیک به آن، این نکته شایان توجه است که مسیر تحلیل موقعیت تعامل و تمرین همزیستی مسالمت‌آمیز مذاهب اسلامی در عرصه‌های دیگری همانند: فعالیت سازمان تبلیغات اسلامی در شهرهای خاص، فعالیت نهاد نماز جمعه شهرهای خاص، نشر کتاب ویژه مذاهب اسلامی، فعالیت سازمان اوقاف و امور خیریه در شهرهای خاص، فعالیت مساجد در شهرهای خاص، فعالیت کتابخانه‌های عمومی در شهرهای خاص، امور حجاج ایرانی اهل‌سنت، در دایره‌ای گسترده‌تر قابل مطالعه و بررسی می‌باشند.

 

سرانجام تحلیل موقعیت نظام آموزش حوزه‌ای به لحاظ فعالیت به فراگیرسازی آموزشی و یا جداسازی آموزشی، مشتمل بر تحلیل موقعیت مراکز آموزشی حوزه‌های علمیه، مجمع جهانی مذاهب اسلامی، دانشگاه مذاهب اسلامی، دانشگاه‌های خاص ادیان و مذاهب، علوم قرآنی و جامعه‌الامصطفی، نشان می‌دهد، نظام آموزش حوزوی شیعی در ایران به همراه خرده نظام‌های مرتبط با آن، مسیر تفکیک و جداسازی آموزشی آموزش طلاب علوم دینی شیعه را از سایر مذاهب اسلامی دنبال می‌کنند. کاهش رو به رشد سطح تماس، تعامل طلاب و اساتید مذاهب اسلامی با یکدیگر به لحاظ اثرات نگرشی انتظار گسترش نگرش منفی را به دنبال دارد. این وضعیت نگرشی به تقلیل سطح مهارت همزیستی طلاب و اساتید مذاهب اسلامی با همدیگر، منتهی شده و به شکاف اجتماعی و تاریخی مذاهب اسلامی دامن می‌زند. عوامل مختلفی در افزایش خشونت و گسترش تروریزم در جهان اسلام مؤثر است، کاهش تعامل طلاب و اساتید حوزه‌های علمیه جهان اسلام از جمله جهان تشیع، تنها یکی از عوامل و منابع تعیین‌کننده آن می‌باشد که روند رو به رشد جداسازی نظام اموزش حوزوی در ان موثر است . این نکته نیز شایان توجه است که در عصر انقلاب اسلامی ایران تلاش‌ها برای تقریب مذاهب اسلامی به کوشش‌های فرهنگی و تبلیغی محدود گردید و فاقد بنیان‌های ساختاری آموزشی و کارامدی لازم بوده است. این در حالیست که کمال حیرت در عرصه‌های اجتماعی شیعی و سنی همانند فعالیت کسب و کار و ورزش، تمرین تعامل همزیستی مسالمت‌آمیز بین‌المذاهب بطور طبیعی و در سطح بالاتر و به طور ملموس، وجود دارد.

 

دلالت‌های کاربرد آموزش فراگیر در نظام آموزش حوزه‌های علمیه

با درک موقعیت کنونی مبنی بر وجود چالش‌های اساسی و بنیادی در شکل‌دهی گفتمان دیدگاه و رویکرد آموزش فراگیر در نظام آموزشی حوزوی مذاهب اسلامی، و دشواری در اقبال عملی به چنین رویکردی، بنا به ضرورت تاریخی، به طرح این دیدگاه و رویکرد مبادرت می‌نمائیم. بر این مبنا، دلالت‌های کاربردی آموزش فراگیر در نظام آموزش حوزوی ترجیحاً برای حوزه‌های شیعی در ایران، ارائه می‌شود. این دلالت‌ها، با عنایت به نظام آموزشی موجود کنونی که بر جداسازی کامل مبتنی است، از تغییر نظام از رویکرد جداسازی کامل به سمت فراگیرسازی مرتب شده است. این دلالت‌ها از حداقل تغییر به سمت تغییرات حداکثری، به معرفی کاربردهای آموزش فراگیر در نظام آموزشی حوزوی مبادرت می‌نماید.

1- جداسازی کامل نظام آموزشی: براساس این دلالت، رویکرد مسلط، رویکرد جداسازی آموزشی است. بر این مبنا، نظام آموزشی حوزه‌های شیعی، بطور کامل از حوزه‌های اهل‌سنت تفکیک شده است. زیرساخت‌های آموزشی، ضوابط و مقررات آموزشی، مکان و ساختمان آموزشی و فرهنگی، اساتید و غالب منابع درسی، انحصاری برای طلاب و اساتید حوزه‌های شیعی است. براساس این رویکرد، بطور طبیعی، نظام جداسازی شده سایر مذاهب اسلامی نیز، قابل پیش‌بینی است. این دلالت رویکردی، رویه جاری حوزه‌های علمی در ایران است.

براساس این دلالت رویکردی، وحدت مذاهب اسلامی یک استراتژی فرهنگی است و از پایه‌های آموزشی در نظام برخوردار نمی‌باشد. براساس این دلالت و رویه کنونی جاری، به مناسبت هفته وحدت، گردهمایی‌ها و همایش‌ها با شرکت کلیه مذاهب اسلامی در ایران برگزار می‌شود. امّا وحدت مذاهب اسلامی در فرایند آموزش دنبال نمی‌شود. براساس این رویکرد، طلاب و اساتید حوزه‌های شیعی حتی از فرصت‌های فرهنگی و فوق برنامه‌ای مشترک با هم‌کیشان سایر مذاهب اسلامی، در دوران آموزشی محروم می‌باشند. فرصت مشترک و برابر تفریحی، سرگرمی، ورزشی، مشاوره‌ای، و یا مراسم عبادی مشترک در مساجد، برای طلاب و اساتید مذاهب اسلامی، در این دلالت رویکردی، وجود ندارد. وحدت مذاهب اسلامی در این دلالت رویکردی که هم‌اکنون شایع است، محدود به فرصت‌های محدود در طی سال می‌باشد. به همین دلیل، از سطح کارآمدی نگرشی، دانشی، مهارتی برنامه‌های وحدت مذاهب اسلامی، متنازل برخوردار است و به واقع، به یک نمایش وحدت شباهت دارد. به علاوه، برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های وحدت‌بخش بین مذاهب اسلامی، نه تنها کم بازده است بلکه پر هزینه است. این هزینه‌ها هم اقتصادی و هم اجتماعی و سیاسی است. به واقع، یکی از پایه‌های شکاف و خشونت مذهبی در خاورمیانه کنونی را باید در نظام آموزشی حوزه‌های علمیه کنونی جهان اسلام، جستجو کرد.

2- جداسازی در نظام آموزشی با فرصت‌های ویژه علمی و فرهنگی: براساس این دلالت رویکردی در ساختار نظام آموزشی حوزه‌ها تغییر اتفاق نمی‌افتد، لیکن فرصت‌های علمی و فرهنگی و فوق برنامه‌ای، در متن نظام آموزشی حوزه‌ها، پیش‌بینی می‌شود. این دلالت بر حداقل تغییرات در ساختار کنونی نظام آموزش حوزه‌ها، مبتنی است. براساس این دلالت، همایش‌های علمی و فقهی مشترک، فصل‌نامه‌ها و مجلات علمی، علمی کاربردی، علمی ترویجی، علمی پژوهشی، فصل‌نامه تخصصی خارج فقه مشترک برای طلاب و اساتید حوزه‌های علمیه شیعه و سنی، پیش‌بینی می‌شود. تفاوت این دلالت با دلالت قبلی در آن است، که این دلالت، به اجرای این فعالیت‌ها در درون نظام آموزشی حوزه‌ها، متکی است و کلیه طلاب و اساتید را دربر می‌گیرد. این دلالت این سؤال ضروری را پی‌ریزی می‌کند، که دانش، نگرش و مهارت همزیستی مسالمت‌آمیز و بالنده بین مذاهب اسلامی، برای همه طلاب و اساتید، مورد نیاز است.

براساس این دلالت، هر حوزه شیعه محل آمدوشد طلاب و اساتید سایر مذاهب اسلامی است و بالعکس. اگرچه این تعامل فرایند آموزش طلاب و اساتید را دربر نمی‌گیرد، لیکن فرصت‌های علمی و فرهنگی ویژه‌ای در هر یک از حوزه‌ها، پی‌ریزی می‌کند تا مفاهمه بین مذاهب اسلامی صورت پذیرد. تفاوت این دلالت رویکردی با وضعیت کنونی در آن است، اولاً این فرصت علمی و فرهنگی، کلیه حوزه‌ها و طلاب و اساتید را دربر می‌گیرد، و ثانیاً از بار نمایشی فعالیت تبلیغی وحدت مذاهب اسلامی کاسته و به شکلی واقعی‌تر و عملی‌تر، نمایان می‌گردد.

این دلالت اگرچه بر پایه رویکرد جداسازی آموزشی مبتنی است، لیکن در صورتیکه با مشارکت و مدیریت مشترک مذاهب اهل‌سنت با شیعه، متکی باشد، می‌تواند حسن آغاز واقع گردد. بسترسازی علمی و کارآمد این تجربه با برنامه‌ریزی علمی، می‌تواند مسیر تاریخی رویکرد آموزش در حوزه‌ها را دستخوش تغییر قرار دهد. این تجربه اگر با پشتکار و موفقیت همراه باشد. می‌تواند، زمینه‌ای برای گام‌های بالاتر در کاربرد دلالت‌های آموزش فراگیر در حوزه‌های علمیه، باشد.

3- رویکرد جداسازی با فراگیری محدود: براساس این دلالت طلاب و اساتید از نظام آموزشی ویژه شیعی برخوردارند. بر این پایه حوزه‌‌های مجزا و خاص هر مذهب وجود دارد، لیکن بطور محدود در ساختار نظام آموزشی فرصت‌های تجربه رویکرد فراگیر، پی‌ریزی می‌شود. براساس این دلالت کاربردی در حوزه‌های علمیه شیعه، اساتید مذاهب اسلامی دیگر، به تدریس دروس عمومی همانند ادبیات، منطق،و احتمالا در بعضی دورس دیگر برای طلاب شیعه مبادرت می‌ورزند. به علاوه براساس این دلالت، در درس فقه تطبیقی اساتید پیرو هر فقه اسلامی به معرفی فقه مذهب خویش مبادرت می‌ورزد و استاد شیعه درس فقه تطبیقی، مسئول کلان آن درس، می‌باشد. این دلالت اگرچه همان رویکرد جداسازی آموزشی در نظام آموزشی حوزه‌های علمیه است، لیکن فرصت محدود در افزایش دانش، نگرش، مهارت همزیستی بین مذاهب را در ساختار نظام آموزشی، طراحی و پیگیری می‌کند.

4- فراگیرسازی نسبی: براساس این دلالت، طلاب در حوزه‌های علمیه مجزای هر مذهب، آموزش می‌بینند، با این تفاوت که می‌توانند علاوه بر دروس عمومی همانند ادبیات و منطق در دروسی تخصصی همانند کلام، فلسفه و تفسیر قرآن و فقه تطبیقی از دروس اساتید حوزه‌های مذاهب دیگر به صورت موردی، نیز بهره گیرند. براساس این دلالت رویکردی، طلبه‌ای که در حوزه‌ای شیعی به تحصیل مبادرت می‌کند، می‌تواند بعضی از دروس را در حوزه‌ای علمیه از مذاهب دیگر، نیز بگذارند. همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، این دلالت دارای غلبه‌یافتگی جداسازی آموزشی حوزه‌های علمیه دینی برای طلاب هر مذهب است، لیکن از فرصت حوزه آموزشی فراگیر با مذاهب دیگر، بطور نسبی، برخوردار است. این دلالت به طور خود به خودی به ایجاد فرصت‌های فرهنگی و فوق برنامه‌ای در گسترش تعامل طلاب بین مذاهب اسلامی نیز منتهی می‌شود. بدیهی است که این دلالت رویکردی در شهرهایی که دارای حوزه‌های علمیه شیعه و سنی است، همانند سنندج، گرگان، زابل و زاهدان، می‌تواند تجربه‌ای جدید را بنا نهد.

5- حوزه مشترک تخصصی بین مذاهب اسلامی: در این نگاشت، تلاش می‌گردد از مفاهیم ساختاری متداول حوزه‌های علمیه برای معرفی دلالت‌های کاربردی آموزش فراگیر در حوزه‌ها بهره گرفته شود. در این زمینه از ارائه پیشنهاد مبتنی بر دلالت کاربردی بر پایه مفاهیم و ساختار نوین اجتناب شده است. به واقع، از ارایه پیشنهاد با مفاهیم دانشگاه و پژوهشگاه عامداً خودداری نموده‌ایم؛ چون گمان می‌رود، این قبیل پیشنهادات به جداسازی‌های جدید و بیرون نظام آموزش حوزه‌ها، منتهی می‌گردد. حوزه مشترک تخصصی حوزه‌ای بین‌المذاهب اسلامی است، که اساتید ممتاز و برجسته حوزه‌های مذاهب به امر تدریس و تحقیق مبادرت می‌ورزند. این حوزه دارای طلاب ممتاز درس خارج همه مذاهب می‌باشد. مبنای پدیدآیی چنین حوزه‌ای ارائه الگوی موفق حوزه علمیه فراگیر و تولید دانش تخصصی بین مذاهب اسلامی، فرهنگ‌سازی آموزش فراگیر و پی‌گیری تولید دانش فقه‌التقریب، می‌باشد. در مدیریت و ساختار این دلالت، ضروری است با توافق بزرگان اهل‌سنت و شیعه در جهان پی‌ریزی شود. پیگرد اهداف آیت‌ا… بروجردی و شیخ شلتوت در تقریب مذاهب اسلامی، مبنای نوین این حوزه می‌تواند باشد.

پیشنهاد مبتنی بر این دلالت، نظری و در مقطع کنونی از دسترس دور به نظر می‌رسد. این دلالت کاربردی در مرحله عمل، زمانی می‌تواند مؤثر گردد، که از خواستگاه نظام آموزشی حوزه‌ها سرچشمه گیرد به واقع، پدیدآیی چنین حوزه‌ای با خواستگاه حوزه سیاست، نمی‌تواند چندان راهگشا باشد.

6- فراگیرسازی کامل: براساس این دلالت رویکردی طلاب شیعه و سنی در حوزه‌ای واحد به آموزش و یادگیری دانش و مهارت مذهب خویش مبادرت می‌ورزند. در چنین حوزه‌ای دروس عمومی، تخصصی مشترک و تخصصی خاص هر مذهب ارایه می‌شود. اساتید دروس عمومی و تخصصی مشترک از اساتید مذاهب مختلف ارایه می‌شود، لیکن دروس تخصصی خاص هر مذهب توسط علمای همان مذهب ارایه می‌شود. طلبه هر مذهبی دروس عمومی و تخصصی مشترک را با هر استادی می‌تواند بگذراند؛ لیکن دروس خاص تخصصی مذهب خویش را با استادی از مذهب خویش می‌گذراند. حوزه علمیه مشترک شیعه و سنی به لحاظ فعالیت‌های فرهنگی و فوق برنامه‌ای نیز مشترک خواهد بود. طلاب مذاهب اسلامی در حوزه‌ای واحد زندگی مشترک را تجربه خواهند کرد. این رویکرد از نظر دانش، نگرش و مهارت همزیستی مسالمت‌آمیز زندگی پیروان مذاهب اسلامی دارای زمینه کاربردی بالایی می‌باشد. کارآمدی بالای این دلالت رویکردی، مستلزم پشتیبانی‌های دانشی، نگرشی و مهارتی هدفمند برای افزایش بازده از رویکرد آموزش فراگیر می‌باشد. این دلالت رویکرد به رغم زمینه کارآمدی بالا، در عمل در شرایط کنونی، نظری و دور از دسترس به نظر می‌رسد.

 

کاربردی اساسی: دیپلماسی مذهبی با رویکرد به اصلاح نظام آموزشی حوزه‌ها:

با عنایت به تنش رو به تزاید در روابط بین المذاهب اسلامی به ویژه در سطح خاورمیانه که به کشتار وسیع و گسترش گروههای تروریستی همانند القاعده، طالبان و داعش منجر شده است ،فعالسازی دیپلماسی مذهبی در همکاری درتغییر و اصلاح نظام اموزشی حوزوی در مذاهب اسلامی در مسیر اعتلای اسلام نبوی توام با حفظ هویت مذهبی می تواند به منزله یکی از راههای امید بخش در سرلوحه کار دستگاه دیپلماتیک قرار گیرد . در این راه بررسی تجربه تعامل ایت الله بروجردی و شیخ شلتوت و بهره گیری از ان می تواند موثر واقع گردد.

 

 

در پایان این نکته اساسی قابل توجه است که تحلیل کارآمدی دلالت‌های کاربردی مفروض ارایه شده در این نگاشت، به کار مطالعاتی بیشتر نیازمند است.

 

آذر 1398

«والسلام»


منابع

  • محب حسینی، محدثه، آموزش 2030؛ ابزار اساسی برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار 2030، سایت یونسکو، دسترسی خرداد 96.
  • نصیری قیداری، سعدا…، نامه به حسن رحیم‌پور ازغدی، سایت یونسکو، دسترسی خرداد 96.
  • محب حسینی، محدثه، راهبرد میان‌مدت 2021-2014 یونسکو در زمینه آموزشی، سایت یونسکو، دسترسی خرداد 96.
  • رحیم‌پور ازغدی، طبق بند 2030 مستشاران خارجی باید بر آموزش و پرورش ایران نظارت کنند، سایت نسیم، اسفند 95.
  • گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه خبر، سند 2030 یونسکو چیست؟ پیرامون سخنرانی مقام معظم رهبری در دیدار با معلمان 17/‏2/‏96.
  • گزارش خبرگزاری تسنیم، سند آموزش 2030 چیست؟ 17/‏2/‏96
  • کچوئیان، حسین، سخنرانی در مورد 2030، رجا نیوز، دسترسی خرداد 96.
  • گزارش سایت انتخاب، سخنان امام جمعه مشهد در مورد 2030، دسترسی خرداد 96
  • گزارش سایت تسنیم، سخنان امام جمعه اصفهان، میردامادی در مورد 2030، دسترسی خرداد96.
  • گزارش سرویس اجتماعی فردا، چند نکته درباره سند 2030، دسترسی 17/‏02/‏96.
  • دفتر مطالعات فرهنگی سیاسی نهاد نمایندگی مقام رهبری در دانشگاه‌ها، جدول مغایرت‌های سند آموزشی 2030 با اسناد بالادستی و قوانین و مقررات داخلی، خرداد 96.
  • پیروزنیک، مهرناز، بیانیه اینچئون و چارچوب عمل برای اجرای هدف چهارم توسعه پایدار، سایت یونسکو، دسترسی خرداد 96.
  • یادداشت مهمان، تعهدات و تناقضات در سند 2030، کیهان، 20/‏3/‏96
  • سند ملی 2030 تدوین شده در دفتر یونسکو در ایران: به سوی آموزش و یادگیری مادام‌العمر با کیفیت، برابر و فراگیر، یونسکو، آذر 95.
  • سعیدی، ابوالفضل، پرونده‌ای باز در مورد آموزش و پرورش فراگیر. پژوهشکده کودکان استثنایی، 1383.
  • کاکو جویباری، علی‌اصغر، آموزش و پرورش آینده: آموزش و پرورش فراگیر (ج2)، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، 1384.
  • کاکو جویباری، علی‌اصغر و همکاران، مبانی فلسفی آموزش و پرورش فراگیر، پژوهشکده کودکان استثنایی 1381.
  • کاکو جویباری، علی‌اصغر و همکاران، واقعیت‌ها و چشم‌اندازهای نظام آموزش و پرورش ویژه، فصل‌نامه علمی پژوهشی کودکان استثنایی، پژوهشکده کودکان استثنایی، شماره 3، پاییز 1387.
  • مکوند حسینی، شاهرخ، آموزش و پرورش کودکان با نیازهای ویژه، تهران، انتشارات رشد، 1381.
  • شهید مطهری، مرتضی، خدمات متقابل اسلام و ایران، نسخه الکترونیکی، سایت نسیم مطهر، nasimemotahar.com، دسترسی، دی 96.
  • سایت دانشگاه مذاهب اسلامی،
  • سایت ویکی پدیا،
  • سایت ویکی شیعه،
  • سایت ویکی شیعه،
  • سایت Tt – ej.ir
  • سایت Ebnearabi. Com
  • سایت Islamquest. Net
  • سایت دانشگاه مذاهب اسلامی
  • سایت دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
  • سایت دانشگاه مذاهب و ادیان،
  • سایت دانشگاه علوم قرآنی
  • سایت دانشگاه، قرآن و حدیث
  • سایت جامعه‌الامصطفی
  • شهیدثانی، آداب تعلیم و تعلم در اسلام، ترجمه محمدباقر ساعدی خراسانی، ص19. نشر دیجیتالی: مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائمیه اصفهان، دسترسی 24/‏10/‏96).
  • دلوار،ژاک.ترجمه فرهاد افتخار زاده،آموزش برای قرن بیست و یکم:مسائل و دورنماها،تهران،نشر عابد،1380 .

 

پیوست

1.ریشه‌های تربیتی گسترش تروریزم

چهارشنبه هفدهم خرداد 1396 پس از سفری کوتاه به سرزمین سبز شمال در فضایی دل‌انگیز بهاری از شهرستان جویبار در حال استراحتم. خبر می‌رسد؛ به اخبار دسترسی پیدا کن، تهران در سلسله انفجارات تروریستی است. یکی از آنها در حرم امام راحل (ره) در جریان است و دیگری در ساختمان مجلس شورای اسلامی که هنوز پایان نیافته است. خلوتم در طبیعت زیبای بهاری به هم می‌ریزد. پس از چند روز بررسی خبرها و تحلیل‌های ناخوشایند مربوط به چارچوب عمل آموزش 2030 به قصد دوری از جنجال و استراخت به شهرستان جویبار سفر کرده بودم. اکنون با این خبر، دیگر من هم یکی از شهروندان در تهرانم و روحم از سفر به شمال به تهران بازگشت کرده است.

در این سالهای پررنج بیماری صعب العلاج در لابلای درد و رنج، گنجی را برای عشق به بودن و شدن جستجو می‌کنم. آرامش در طبیعت شمال راهی از راههای عبور از درد بیماری است که هر چند روز یکبار حاصل می‌شود و اکنون با عبور از رنج جسمی به دردی بزرگتر که سالهاست، ذهنم را سرگرم کرده است می‌اندیشم و به همین اندیشه، قلم به دست گرفته و افکارم را جاری می‌کنم. آری، درد ریشه های تربیتی بسیاری از رنجها از جمله: تروریزم که قریب به دو دهه است، با مطالعه و تدبر در روشهای تعلیم و تربیت، به جستجو در این باره می‌پردازیم.

درد ریشه‌های تربیتی ترورزیم در خاورمیانه، آسیای مرکزی، شمال آفریقا؛ از جمله در کشورهای عراق، سوریه، افغانستان، لیبی، سومالی شعله‌ور شده است. دردی که از دو دهه قبل و قبل از آغاز آتش و خشم تروریزم با انتظار وقوع، بدان می‌اندیشیدم. وقتی که در نظام آموزشی این کشورها، نفرت می‌کاریم، سرنوشت است که ترور درو ‌کنیم. البته نگاه تربیتی به ریشه‌های تروریزم نگاه به یک منبع از منابع علی پدیده تروریزم است و اکنون آن یکی از علل، در ایران عزیز خودنمایی کرده است؛ که منجر به شهادت جمعی از عزیزان در حرم امام(ره) و مجلس شورای اسلامی شده است.

واقعیت این است که برای تربیت نسل شاداب، خلاق، دین‌دار، اخلاق‌مدار، سازنده در مدرسه، علاوه بر یادگیری علم و دانش، مدرسه محیطی برای یادگیری مهارتهای اجتماعی، مهارتهای شهروندی، مهارت همزیستی مسالمت‌آمیز نیز می‌باشد. یادگیری مهارت کنار آمدن با تفاوتهای قومی، دینی، زبانی، طبقه اجتماعی، ذهنی و جسمی نه تنها ضروری است بلکه این تفاوتها باید فرصتی برای رشد مهارتهای آدمی باشد. سیاستها و روشهایی که مرزبندی بین اقوام، ادیان، مذاهب و زبانها را پررنگ‌تر و به تدریج به دیوراهای بلند و استوار تبدیل می‌کند، ذهنیت، تصویر قالبی، نگرش‌هایی را فراهم می‌کند، که سازنده‌ی رفتار خشونت و ترور است. کشورهای مورد اشاره در خاورمیانه، آسیای جنوبی و مرکزی و شمال آفریقا هر یک به طور مجزا از این حیث قابل مداقه‌اند.

در مفاهیم نظری منعکس در عنوان سند 2030، آموزش فراگیر، آموزش مادام العمر، آموزش با کیفیت، فرصت‌های برابر برای همه، فهم از درد ریشه‌های تربیتی انبوهی از رنجها از جمله مصیبت تروریزم قابل جستجو است.

آموزش فراگیر و آموزش با کیفیت خاطرنشان می‌سازد که کودکان صرف نظر از دین، مذهب، قومیت، زبان، در یک محیط آموزشی و در مدرسه‌ای مشترک با کیفیتی برابر و یکسان تحت آموزش قرار بگیرند. تجربه مشترک آموزش در محیط یکسان و در مدرسه‌ای واحد، فرصتی است برای یادگیری مهارت شهروندی همزیستی و درک متقابل یکدیگر و کنار آمدن با تفاوتهای دینی، مذهبی، قومی و زبانی به منزله یک واقعیت و ایجاد محیط رشد و سازنده با تکیه بر تفاوتهاست.

با این نگاه، اگر افراد به طور مثال از چند مذهب اسلامی و یا چند دین، در یک مدرسه آموزش ببینند و سیاست ملی در نظام آموزشی افزایش ایجاد این فرصت باشد، تنها آموزش ویژه و خاص هر گروه آموزش مذهبی و دینی باقی می‌ماند. نیاز به آموزش خاص مذهبی با حضور معلمان پاره وقت و ساعتی در مدارس که از اداره آموزش و پرورش منطقه‌ای ساماندهی می‌گردند، حل و فصل می‌گردد. در مقابل دانش‌آموزان از خردسالی در حال تجربه همزیستی از طریق هم بازی شدن با هم کلاسی‌های ادیان و مذاهب، فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف می‌باشند. واقعیت این است که اکنون سیاست ملی نظام آموزشی ما، افزایش فرصت آموزش فراگیر دانش آموزان با مذاهب مختلف نمی‌باشد بلکه بالعکس آنچه در عمل اتفاق می‌افتد، افزایش جداسازی و تشکیل مدارس با تفکیک برای این مذهب و یا آن مذهب؛ این دین یا آن دین؛ این طبقه یا آن طبقه اجتماعی است. بی‌تفاوتی نسبت به این جداسازی‌ها و افزایش ولع آمیز جداسازی‌های مهار نشده، دردی از دردهای نظام آموزشی ماست که این درد یکی از ریشه‌های گسترش ترور در این منطقه به سهم ما، از جهان است. واقعیت این است که این درد مورد التفات نظری و برنامه‌ریزی چارچوب عمل آموزش و سند 2030 است که از این حیث بر اسناد ملی مصوب تحول آموزشی کشور رجحان دارد.

آموزش فراگیر و با کیفیت تجویز می‌کند که اگر مدارس دانش آموزان با مذاهب، اقوام و ادیان و فرهنگهای متفاوت، برای هر یک به صورت جداسازی شده، مدرسه تشکیل می‌گردد، در سطحی متنازل‌تر از فهم آموزش فراگیر و با کیفیت، لاقل به حضور دانش‌آموزان خاصی که به دلایل متفاوت به صورت اقلیت در مدرسه‌ای اکثریت قرار می‌گیرند، مورد برنامه‌ریزی خاص قرار ‌گیرند. لازم است در این سطح، سیاست آموزشی شفاف و صریحی داشته باشیم، که حضور کودکی شیعه در مدرسه‌ای از اهل سنت و یا بالعکس؛ ثبت نام کودکی از اهل سنت در مدرسه‌ای شیعی باید حق آموزشی آنها در ساعت آموزشی دینی متناسب با مذهب خاص وی اعاده گردد؛ به نحوی که در اداره آموزش و پرورش منطقه برای تربیت و تأمین نیروی انسانی آموزشی برای این قبیل کودکان خاص، دایره‌ای کارشناسی، این نیاز را سازماندهی کند. واقعیت این است که در نظام آموزش ما در عمل سیاست جداسازی بر اساس مذاهب و ادیان رو به گسترش است و برای موارد خاص، کودکی که در مدرسه‌ای غیر از دین و یا مذهبش حضور دارد، دستورالعمل و آیین‌نامه خاص و دقیقی که حق وی را با همه نیازها، اعاده کند، وجود ندارد. بر این اساس نگارنده بر این باور است، نبود آیین‌نامه و دستورالعمل کامل و همه جانبه در این زمینه، دردی است از نظام آموزشی که به ایجاد دیوار بلند بین‌المذاب به سهم نظام آموزشی، دامن می‌زند. این امر ریشه تربیتی تروریزم است که اکنون پس از چند دهه در تهران شعله‌هایش را می‌بینیم. در واقع ما در نظام آموزشی، تجارب مدرسه‌ای همزیستی، اخوت مذهبی و قومی را بین کودکان در مذاهب، اقوام به نحو مفید فراهم نمی‌سازیم و کودکان با کاستی مهارتهای شهروندی را در جامعه رها می‌کنیم؛ شاید که معجزه‌ای در محیط‌های شهری و روستایی برای درک این تفاوت حاصل شود. غفلت بدین درد در نظام آموزشی که ریشه خشونت و ترور در روابط بین مذاهب اسلامی است، به اشکالی دیگر ریشه تربیتی رشد خشونت و آسیب‌های اجتماعی است، که به طور جداگانه باید بدان پرداخت. توجه به این دردها در چارچوب نظری و راهکارهای چارچوب عمل 2030 مورد عنایت ویژه است که اسناد ملی نسبت بدان ناحساس می‌باشند.

در پایان یادآوری این نکته ضروری است، در آموزش طلاب علوم دینی به شکل دیگر، این درد نمایان شده است. ما در روابط بین مذاهب اسلامی هم هفته وحدت داریم و هم مرکز تقریب مذاهب اسلامی، اما پس از برگزاری مراسم تشریفاتی بین مذاهب، تجارب عملی در طی سال برای تحقق تقریب مذاهب به نحو مؤثر نداریم. این امر که ریشه تربیتی تروریزم در تربیت طلاب مذاهب اسلامی است، فهمی است که از چارچوب عمل آموزش 2030 قابل حصول است؛ اگر چه گمان می‌کنیم که خود، فهم والاتری از علوم انسانی با رویکرد اسلامی داریم و نیازی بدان نداریم.

آنچه نگاشته شد، دغدغه‌ای نظری و راهکاری از مسائل آموزش و پرورش کشور است که نگارنده نزدیک به دو دهه است بدان می‌اندیشد؛ زمانی که با وزیر وقت آموزش و پرورش جناب آقای مهندس مرتضی حاجی به عنوان همکار در وزارت آموزش و پرورش در مورد ریشه‌های تربیتی خشونت و تروربا هم گفتگو می‌کردیم، حتی به خیالم نمی‌آمد، روزی پس از اتفاقی تروریستی در تهران، این پیام را بر کاغذ جاری کنم ان روز سخن بر سر این بود اگر نفرت کاشتیم خشونت درو می کنیم. اگر چه هنوز در ساعت اولیه گردش خبر این حادثه غم‌انگیز، ریشه تروریستی مرتبط با دردهای مذهبی و قومیتی آن، هنوز اعلام نشده است، اما خیال تبار داعشی بودن آن، اول گمانی است که ذهن هر ایرانی را به خود مشغول می‌کند.

قبل از آنکه قلم را بر کاغذ به حرکت در آورم احساس وظیفه می‌کردم که باید افکار نظری دیروز را که مرتبط با وقایع دردناک امروزند، بنگارم. اکنون که می‌نگارم، از این طریق ادای احترام می‌کنم به شهدای امروز تهران و شهدای ایرانی سوریه و عراق و چند صدهزار قربانی تروریزم در خاورمیانه.

خالقا، عذر تقصیر دارم به دلیل تأخیر در نگارش این پیام از آغاز وقایع تلخ این سالهای توام با گسترش تروریزم در خاورمیانه تا حادثه تروریستی امروز تهران. به امید روزی که با فهم همدیگر از طریق یادگیری مهارت همزیستی با تجربه همبازی در دوران کودکی، سازنده جهانی توام با معنویت، اخلاق، صلح، آرامش و نشاط باشیم.

 

 

دکتر علی اصغر کاکوجویباری

دانشیار روانشناسی دانشگاه پیام نور

آذر 1398

نویسنده: مدیریت سایت

اشتراک گذاری این نوشته

780 دیدگاه

    • Molecular characterization by mass spectrometry of the human estrogen receptor ligand binding domain expressed in Escherichia coli horse viagra A systematic search was conducted on 13 12 2015 using the criteria Falsified OR counterfeit OR substandard; AND medicine OR drug; AND policy OR policies OR intervention OR guideline OR recommendation

      پاسخ دادن
  1. https://www.kaskus.co.id/thread/623f6e07bc389c290946afec/dytrujty-cfbgfjuyh-vnmhjl/

    https://www.kaskus.co.id/thread/623f737e6e7614722c3765a2/awferyrth/?ref=threadlist-35&med=thread_list

    https://www.kaskus.co.id/thread/623f737e6e7614722c3765a2/awferyrth/

    http://joibari.com/2016/10/04/%d8%b2%d8%a8%d8%a7%d9%86-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%db%8c-%d8%a8%d9%87-%d8%b4%db%8c%d9%88%d9%87-%d8%b7%d8%a8%db%8c%d8%b9%db%8c-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%da%a9%d9%88%d8%af%da%a9%d8%a7%d9%86-%d8%af%da%86/#comment-2353

    https://pastebin.com/8PVHavz3

    https://ctftime.org/task/19407/

    https://www.kaskus.co.id/thread/623f6ebe4c1db9477f72f984/awreetti-vcchjyulk-vghjhgkli/

    https://www.kaskus.co.id/thread/623f7314d2fbba3c825b61d1/anmda-panda-gore-jaaa-ree-tumg/

    https://www.guilded.gg/adsetgfuyik/overview/news/9loqrLoy

    https://controlc.com/c42e9758

    https://rextester.com/EFWR24459

    https://pastebin.com/YnYm15dp

    https://taylorhicks.ning.com/photo/aweryt6-hftyiuoi8-vchuyol

    http://joibari.com/2016/10/04/%d8%b2%d8%a8%d8%a7%d9%86-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%db%8c-%d8%a8%d9%87-%d8%b4%db%8c%d9%88%d9%87-%d8%b7%d8%a8%db%8c%d8%b9%db%8c-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%da%a9%d9%88%d8%af%da%a9%d8%a7%d9%86-%d8%af%da%86/#comment-2352

    https://ctftime.org/task/19497/

    https://www.guilded.gg/adsetgfuyik/groups/VzBlj9eD/channels/eaf7f0e4-5ca6-4048-9c6d-a45a79d627fb/

    https://www.guilded.gg/qw335rt46y5u/groups/xdVpmnx3/channels/90f46d0e-82c8-43a4-9c35-25441b2628aa/

    https://www.pastery.net/gxhbpw/

    https://www.dancehalldatabase.com/forum/Dancehall-Reggae/wertr5u67y-vchuli/fe9de7041388eb8ed9ed759a00b3809c/22062

    https://m.mydigoo.com/forums-topicdetail-437911.html

    https://challonge.com/1ckoc8k3?show_tk_instructions=false

    https://challonge.com/1ckoc8k3

    https://paiza.io/projects/9ug0bXnXBkGFfnWA-krWtg?language=php

    https://caribbeanfever.com/photo/albums/aweryt6-hftyiuoi8-vchuyol

    https://cookka.cookpad-blog.jp/articles/703652

    https://paiza.io/projects/j2fa5k3N4vkmXow0dpDTZQ?language=php

    https://ideone.com/QdJYDr

    http://cpp.sh/3sqdp

    https://paste2.org/5mICD8Ht

    https://ctftime.org/task/19569/

    https://ctftime.org/task/19462/

    https://ideone.com/EIAQ8n

    https://paste.gnome.org/p4a45e5hn

    http://ptits.net/boards/t/69987/erfeyhur-cxytuuj.aspx

    https://pasteio.com/xPFagEAvRo3n

    https://www.guilded.gg/qw335rt46y5u/overview/news/JRNm05Ay

    https://www.onfeetnation.com/photo/albums/aweryt6-hftyiuoi8-vchuyol

    https://m.mydigoo.com/forums-topicdetail-437912.html

    https://www.bankier.pl/forum/temat_retui7vv-bfjyo,53718407.html

    http://cpp.sh/46plw
    https://hodukha.tumblr.com/post/679817646681833472/erw4yui-xcgtyiku-cxfgyk

    https://pastelink.net/z1sgduyz

    https://www.bankier.pl/forum/temat_rtytiuyol-fgjyuil-oi,53718399.html

    https://cookka.cookpad-blog.jp/articles/703651

    http://joibari.com/2016/10/04/%d8%b2%d8%a8%d8%a7%d9%86-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%db%8c-%d8%a8%d9%87-%d8%b4%db%8c%d9%88%d9%87-%d8%b7%d8%a8%db%8c%d8%b9%db%8c-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%da%a9%d9%88%d8%af%da%a9%d8%a7%d9%86-%d8%af%da%86/#comment-2351

    پاسخ دادن
    • In some embodiments, the compound has the following formula cialis online generic This finding was extended to patients with various headache types, including migraine without aura, cluster head ache, chronic migraine and chronic tension type headache Mauskop et al

      پاسخ دادن
    • However, FLPe is still less efficient than Cre, although a recent codon optimized FLPe, termed FLPo, has bridged some of the remaining gap Raymond and Soriano, 2007 K cialis for sale Estrogen Dominance in Pre Menopausal Women

      پاسخ دادن
    • There was a statistically significant relationship between suicidal ideation, certain methods of self harm, and taking certain medications with acute ward admission cheap cialis

      پاسخ دادن
  2. The program also allows you to create Disk images for your entire hard drive or only a specified partition. Disk images help you to create a backup of your important data. You can either restore them to another media device, send them via email or copy them to a local server where they can be used as a template for later projects.

    Clonezilla Live
    Clonezilla is a disk cloning software that can copy partitions in a non-destructive manner. It offers snapshots of your https://meifealdaari.weebly.com

    6add127376 adovird

    پاسخ دادن
  3. There’s also an audio spectrum view that updates periodically; this is especially useful because you can visualize the frequencies affected by the device you are using.
    The defined values appear in the right panel but are not displayed in a clear and precise manner. The selected knob’s value can also be adjusted and saved, and that can be used in the same way as the built-in presets – after saving it, you will be able to refresh the GUI and load the profile.
    An OS X version of https://www.jimmycarterlibrary.gov/?URL=https://cesssubfindre.weebly.com

    6add127376 nervora

    پاسخ دادن
  4. Best of all, the application can be used with any third party web browser, email client and spreadsheet program.
    Customization > Customization > Customization
    Just one small problem, though: it still works best on Windows, at least the last time I tested it, and you probably won’t be able to use the app outside the Microsoft ecosystem.
    Don’t let that stop you from giving it a go though; there are some decent alternatives you can easily install.
    All About The https://trimertorsi.weebly.com

    6add127376 yaraeste

    پاسخ دادن
  5. The application has all you need, starting with its intuitive interface and a really simple user experience, ending with a well-functioning batch converter.
    Moreover, Mesh Converter is also able to convert meshes between the most common formats such as ASCII, STL, OBJ, VRT, 3DS, DXF, TCRF, DXEC, WM3D and IPTC. It is an extremely good direct command line tool that you can use for your own projects or need data conversion for https://sumpcipornketp.weebly.com

    6add127376 kalnich

    پاسخ دادن
  6. TimeRemaining | Add-on Name

    TimeRemaining displays your system clock in a friendly popup window, showing you how much time you have left on an arbitrary task. You can specify how much time you want to display in either days, hours, minutes, or seconds. The actual clock will show you the time directly to the right of the popup.

    TimeRemaining | Add-on Name

    TimeRemaining displays your system clock in a friendly popup window, https://kickrisnocoo.weebly.com

    6add127376 karlqui

    پاسخ دادن
  7. Lovely sunflowers, in a sea of green with the sun shining brightly from the side, fill every corner of your desktop and space.
    Well, here is a sunflower artwork. Enjoy! 🙂
    KEY FEATURES
    * Works with Windows XP (MTP), Vista (MTP) or Windows 7 (RTM) x64
    * Size: About 1.5 MB (*)
    * Free of charge to use
    * No harm to your computer
    * No installation
    * https://gueretcoepa.weebly.com

    6add127376 chayell

    پاسخ دادن
  8. Q:

    Are there any disadvantages to keeping static variables in a global class instead of a function?

    Say I have four functions that are going to have static variables to hold variables that are time/CPU/memory depending.
    I can either save all of these static variables into a single “Globals” class and instantiate it for each of my callers to only have to implement once, or I can combine them into one function and create a class for each of the http://www.webclap.com/php/jump.php?url=https://tanmogalorb.weebly.com

    6add127376 berula

    پاسخ دادن
  9. or later
    Disclaimer:
    If you like this article, you can leave an
    “Favourite”,
    “Comment” or
    “Question”
    in the below box.2018 World Junior Ice Hockey Championships – Division I

    The 2018 World Junior Ice Hockey Championships Division I was an international ice hockey tournament run by the International Ice Hockey Federation.

    The Group A tournament was played in Lutsk, Belarus, from 11 to 17 December 2017, while the Group B tournament https://alcoavicon.weebly.com

    6add127376 zoslea

    پاسخ دادن
  10. Find your name in the web history, too?
    That’s easy: search for it and see where you’ve been using the History Manager.
    Exclusive. Only available for Windows 8 (and above).
    What can the History Manager do?
    The app includes additional search functionality and lets you export the search results to HTML or CSV format. It is simple to use, has no limitations, and automatically updates when you launch your favorite browser.
    Main Features
    The software features the http://www.google.ru/url?sa=t&url=https://roundchronadro.weebly.com

    6add127376 taepatr

    پاسخ دادن
  11. all thanks to DESlock+ Reader.
    The tool, which is free and works very quickly, can be downloaded from the homepage of the deslock+ website. The data to be encrypted and the password to be used must be entered in the text field of the download page; its key size must then be adjusted to 10 bits.
    Features:
    It is an all-in-one solution
    Paste your encrypted content into the text field and select the ZIP file. You then only have https://inhewattpac.weebly.com

    6add127376 betbelv

    پاسخ دادن
  12. , BAT2012 – Small, portable, and optimized for Firefox, creates and executes DHTML (HTML + JavaScript) BAT files. Using a declarative and YUI(2)-compliant scripting language, BAT2012 doesn’t require any processing by your web server (other than turning on the browser automation code and the virtual machine). Post-actions provide more functionality than can be used in simpler approaches, including macros, executes DHTML code (including object references) including JavaScript, https://toolbarqueries.google.mn/url?q=https://liabarera.weebly.com

    6add127376 dewsof

    پاسخ دادن
  13. It also allows you to view all features of a channel (incl. picture, text, station and Internet link). Features are suitable for users that are just learning to use ProgDVB or have questions about specific channel pages.
    It is the ideal software for users that enjoy tinkering around with things and are looking for a way to adjust the channels themselves
    What’s new in ProgDVB Channels Editor 2.2:
    ✔ Remove a maximum of 20 channels by pressing https://unode50.ru/bitrix/redirect.php?goto=https://azinsindows.weebly.com

    6add127376 ghicapi

    پاسخ دادن
  14. You can use it as well on desktop computers, laptops and other devices.[Species characteristics of glycoproteins isolated from rat milk].
    Compositional and structural analysis of glycoproteins obtained from rat milk by gel chromatography on cellulose acetate and high resolution polyacrylamide gel electrophoresis in the presence of sodium dodecylsulfate revealed considerable variations in the molecular weight and carbohydrate content of the glycoproteins from individual milk samples, https://www.google.com.np/url?q=https://zechasislo.weebly.com

    6add127376 benwey

    پاسخ دادن
  15. Until now, there has only been one DSP available for calculating the loudness of a signal, today there are two others.

    Concept
    A well performing loudness normalizer would reduce the audible distortion (HF distortion) that playback amplifiers often cause when playing back music.

    It should be able to deal with a wide range of file encodings. For simple one layer files (AC3) it shouldn’t perform differently than a player like foobar2000.

    While this DSP is more designed for reasonable playback systems than professional audio systems (audio engineers know what I mean), it can be http://palomnik63.ru/bitrix/redirect.php?event1=&event2=&event3=&goto=https://www.jeenee.net/upload/files/2022/05/XIBfeQGX35RJE1lwLizB_19_c474092858606f091bbd56eeb4e7f11c_file.pdf 05e1106874 ximlynn

    پاسخ دادن
  16. Burn Software to ISO Burn software Burn to burn any data disc or the ISO file, Convert ISO to any type of data disc or device, from data CDs to 3D Data discs and more in burning of your own disc. ISO to disc image Converter – Convert ISO to CD/DVD CD or DVD image
    Batch Conversion of all ISO images – Convert entire folders of ISO images to a single Output ISO file
    Unzip ISO CD/DVD images – Convert and unzip ISO on CD https://cicmancova.blog.idnes.cz/redir.aspx?url=https://paperpage.sgp1.digitaloceanspaces.com/upload/files/2022/05/CuRjoPTYuzr9rmkaYxMy_19_76670b5d4c5c15e874828446d4d9ab88_file.pdf 05e1106874 fioblad

    پاسخ دادن
  17. Lavenders Graphical Control Toolkit is a GUI development tool for the Microsoft.NET framework.

    Lavenders Graphical Control Toolkit is a XNA-based framework for the creation and manipulation of user interface widgets such as buttons, labels, check boxes, menus, and form field grids. The toolkit includes a multitude of pre-made Windows Forms widgets for different purposes such as date and time or various checkboxes, menus, and comboboxes. Form elements https://www.xn--gber-0ra.com/upload/files/2022/05/OddxqbmXdL8yxeDtyjig_19_d29ad24dd8679387d3e47920edf95129_file.pdf 05e1106874 lavcail

    پاسخ دادن
  18. Tablets have advanced a lot since the first days, even though the user experience was never compromised with this type of devices compared to mobile phones. With this in mind, the ZAGG, on November 16th, announced an important update to the existing Zagg Hopper keyboard accessory, to enable typing on the tablet itself. This is the so-called Zagg EZ Key Keyboard, compatible with all devices running on Android 2.3 and Android 3.0 or greater. https://wakelet.com/wake/Jqk3NKv78wNPdpjFuwd-o 8cee70152a coinglad

    پاسخ دادن
  19. https://carecenter.uga.edu/nus/video-bc.1.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-bc.2.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-bc.3.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-bc.4.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-cel.hea1.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-cel.hea2.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-cel.hea3.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-cel.hea4.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-cm1.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-cm2.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-cm3.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-cm4.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-hbc.11.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-hbc.12.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-hbc.13.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-hbc.14.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-hc1.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-hc2.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-hc3.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-hc4.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-mc.1.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-mc.3.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-mc.5.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-mc2.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-mc4.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-mhe.boc1.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-mhe.boc2.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-mhe.boc3.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-mhe.boc4.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-nba-hbc.1.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-nba-hbc.2.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-nba-hbc.3.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-nba-hbc.4.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-ncm.41.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-ncm.42.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-ncm.43.html
    https://carecenter.uga.edu/nus/video-ncm.44.html
    https://www.nflgametv.live
    https://www.gameshdtv.live
    https://www.nflgametv.live/six-nfl-game-players-poised-for-a-breakout-2022-season/
    https://www.nflgametv.live/bears-hit-with-bizarre-nfl-scheduling-quirk-that-team/
    https://www.nflgametv.live/ranking-top-10-most-impactful-2022-nfl-draft-classes-for-upcoming-season/
    https://www.gameshdtv.live/six-nfl-players-poised-for-a-breakout-season-tua-tagovailoa-among-those-ready-to-make-a-leap/
    https://www.gameshdtv.live/uefa-champions-league-final-liverpool-vs-real-madrid/

    پاسخ دادن
  20. https://carecenter.uga.edu/usn/video-ade.41.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ade.42.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ade.43.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ade.44.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ae.1.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ae.2.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ae.3.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ae.4.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ag1.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ag2.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ag3.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ag4.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-aga.11.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-aga.12.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-aga.13.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-aga.14.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-aga.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-exc.adh1.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-exc.adh2.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-exc.adh3.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-exc.adh4.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ga.1.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ga.3.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ga2.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ga4.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-he1.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-he2.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-he3.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-he4.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ids.11.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ids.12.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ids.13.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-ids.14.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-inu.11.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-inu.12.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-inu.13.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-inu.14.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-mp.1.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-mp.2.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-mp.3.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-mp.4.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-nu1.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-nu2.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-nu3.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-nu4.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-op.11.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-op.12.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-op.13.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-op.14.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-opm.11.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-opm.12.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-opm.13.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-opm.14.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-sd.1.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-sd.3.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-sd2.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-sd4.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-un.1.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-un.2.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-un.3.html
    https://carecenter.uga.edu/usn/video-un.4.html
    https://www.nflgametv.live
    https://www.gameshdtv.live
    https://www.nflgametv.live/six-nfl-game-players-poised-for-a-breakout-2022-season/
    https://www.nflgametv.live/bears-hit-with-bizarre-nfl-scheduling-quirk-that-team/
    https://www.nflgametv.live/ranking-top-10-most-impactful-2022-nfl-draft-classes-for-upcoming-season/
    https://www.gameshdtv.live/six-nfl-players-poised-for-a-breakout-season-tua-tagovailoa-among-those-ready-to-make-a-leap/
    https://www.gameshdtv.live/uefa-champions-league-final-liverpool-vs-real-madrid/
    https://lexcliq.com/how-to-secure-online-transactions-payments/

    پاسخ دادن
  21. https://www.raceofchampions.com/profile/tv-gids-ado-den-haag-excelsior-live-kijken-op/profile
    https://www.friendsoffrontenac.com/profile/iihf-usa-vs-norway-live-free-ice-hockey-online-24-may-2022/profile
    https://www.raceofchampions.com/profile/excelsior-den-haag-live-op-tv-on-24-may-2022/profile
    https://www.friendsoffrontenac.com/profile/excelsior-ado-den-haag-live-op-tv-on-24-may-2022/profile
    https://www.ushelpingus.org/profile/iihfchampionshipbroadcast/profile
    https://www.raceofchampions.com/profile/ice-world-championship-iihf-2022-live-free-online-on-24-may-2022/profile
    https://www.friendsoffrontenac.com/profile/tsekki-suomi-elaa-live-mm-kisat-in-24-may-2022/profile
    https://www.raceofchampions.com/profile/iihf-usa-vs-norway-live-free-online-on-24-may-2022/profile
    https://www.friendsoffrontenac.com/profile/suomi-tsekki-jaakiekon-mm-kisat-2022/profile
    http://cpp.sh/3l77yt
    https://pastebin.com/r0bgRxSD
    http://cpp.sh/23fiu
    https://pastebin.com/xh6WP1Xm
    https://dotnetfiddle.net/MV4XbU
    https://www.geany.org/p/48IaM/
    http://cpp.sh/2mjty
    https://pastelink.net/b1cn306h
    https://pasteio.com/xAc4H62TjO6N
    https://pastebin.com/jFfRf2Hj
    https://dotnetfiddle.net/ylM8zC
    https://www.geany.org/p/Byofq/
    http://cpp.sh/9ni4t
    https://pasteio.com/xt5cnpJ7M4Bm
    https://pasteio.com/xLdbc2N7QDVd
    https://pastebin.com/VJrPK4e7
    https://paiza.io/projects/mSA1EkbGZ5DoweHXSBfEjA?language=php
    https://paiza.io/projects/VteeHK3qcG99h9WvaSU-6Q
    https://ideone.com/enY0rY
    https://ide.geeksforgeeks.org/815cab09-99ed-4154-a447-718ef1963c13
    https://pastebin.com/3mNMvGZ4
    http://cpp.sh/4uqyd
    https://dotnetfiddle.net/fVEgzs
    https://www.geany.org/p/78IGs/
    https://pasteio.com/xH0bJ185ig6K
    https://paiza.io/projects/aWnlsfmpwLI0CuU1LM_WkQ
    https://www.zdronet.pl/main/fid/2/tid/23882/forum/thread.html
    https://www.zdronet.pl/main/fid/2/tid/23883/forum/thread.html
    http://smartsourcing.ru/blogs/otraslevye_novosti_i_sobytiya/7768
    https://challonge.com/6pfu4ago
    https://www.bankier.pl/forum/temat_dfgghjhgj,54774283.html
    https://caribbeanfever.com/photo/albums/cvbcdgfd
    https://www.onfeetnation.com/photo/albums/vbcgfgghhh
    https://www.guilded.gg/korimjcks-Garrison/overview/news/2lMzLOQ6
    https://www.deviantart.com/taim247/journal/qxcvfgfdghj-917097950
    http://allabouturanch.com/forum/topics/zsv-bhjgsdf-fgdhfghf

    پاسخ دادن
  22. https://www.raceofchampions.com/profile/as-roma-feyenoord-live-op-tv-on-25-may-2022/profile
    https://www.friendsoffrontenac.com/profile/roma-feyenoord-live-finale-op-tv-in-25-may-2022/profile
    https://www.raceofchampions.com/profile/tv-gids-feyenoord-roma-live-kijken-op/profile
    https://www.friendsoffrontenac.com/profile/roma-feyenoord-diretta-uecl-final-on-25-may-2022/profile
    https://www.deafhoosiers.com/profile/roma-feyenoord-in-diretta-tv-e-streaming-25-maggio-2022/profile
    https://www.raceofchampions.com/profile/roma-feyenoord-la-giornata-della-finale-di-conference-league-in-diretta/profile
    https://www.raceofchampions.com/profile/roma-feyenoord-in-diretta-tv-e-streaming-25-maggio-2022/profile
    https://www.friendsoffrontenac.com/profile/finale-conference-league-roma-feyenoord-dove-vederla-in-diretta-tv-e-streaming/profile
    https://www.raceofchampions.com/profile/feyenoord-roma-live-op-tv-conference-league-finale-25-may-2022/profile
    https://www.friendsoffrontenac.com/profile/live-stream-as-roma-feyenoord-finale-conference-league/profile
    http://cpp.sh/7mhjv
    https://pastebin.com/TCdJhd9P
    http://cpp.sh/47ghr
    https://pastebin.com/t7uU1Wh0
    http://cpp.sh/8w2iq
    https://pastebin.com/Jeh6Jnzb
    https://dotnetfiddle.net/ilbs9S
    https://dotnetfiddle.net/r2JkP7
    https://www.geany.org/p/WTty4/
    https://www.geany.org/p/D466H/
    https://www.geany.org/p/IewHz/
    https://pastelink.net/awhln98z
    https://pasteio.com/xIl1ZXyp0mDS
    https://pasteio.com/xTR0L7bqjd8V
    https://pasteio.com/xKJr1lJw7yYQ
    http://cpp.sh/5mv6m
    https://pastebin.com/XLwjk9Jn
    https://ideone.com/mUIRDm
    https://paiza.io/projects/G5HPdFtfcT1q-lrDdY2fEg
    https://www.deviantart.com/taim247/journal/fghgfhgj-917202893
    https://www.guilded.gg/korimjcks-Garrison/overview/news/dlvwYzk6
    http://smartsourcing.ru/blogs/otraslevye_novosti_i_sobytiya/7797
    https://www.bankier.pl/forum/temat_fghhgjgh,54799681.html
    https://caribbeanfever.com/photo/albums/fgc-4000-nl-3000as
    https://www.onfeetnation.com/photo/albums/fgc-4000-nl-3000as
    https://www.zdronet.pl/main/fid/2/tid/23976/forum/thread.html
    https://ide.geeksforgeeks.org/1a9de608-fe8e-4b70-b3c7-02c5c9dd71f7
    http://allabouturanch.com/forum/topics/zsbhgj-gfdsff-ghgjhgj
    https://www.doe.go.th/prd/forum_bkk/169213-sdffgjh-gjgjh-jjhgj
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-fy-rm-kij.1.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-fy-rm-kij.10.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-fy-rm-kij.2.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-fy-rm-kij.3.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-fy-rm-kij.4.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-fy-rm-kij.5.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-fy-rm-kij.6.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-fy-rm-kij.7.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-fy-rm-kij.8.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-fy-rm-kij.9.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rf.01.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rf.02.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rf.03.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rf.04.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rf.05.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rf.06.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rf.07.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rf.08.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rf.09.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rf.10.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rm-fn-ena.1.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rm-fn-ena.10.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rm-fn-ena.2.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rm-fn-ena.3.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rm-fn-ena.4.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rm-fn-ena.5.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rm-fn-ena.6.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rm-fn-ena.7.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rm-fn-ena.8.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rm-fn-ena.9.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rma-fey-rf.1.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rma-fey-rf.10.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rma-fey-rf.2.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rma-fey-rf.3.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rma-fey-rf.4.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rma-fey-rf.5.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rma-fey-rf.6.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rma-fey-rf.7.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rma-fey-rf.8.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rma-fey-rf.9.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rom-fyn-fr.1.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rom-fyn-fr.10.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rom-fyn-fr.2.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rom-fyn-fr.3.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rom-fyn-fr.4.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rom-fyn-fr.5.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rom-fyn-fr.6.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rom-fyn-fr.7.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rom-fyn-fr.8.html
    https://carecenter.uga.edu/mcq/video-rom-fyn-fr.9.html

    پاسخ دادن
  23. https://www.raceofchampions.com/profile/feyenoord-roma-live-op-tv-gids-on-25-may-2022/profile
    https://www.rnmkrs.org/profile/feyenoord-roma-live-op-tv-gids-on/profile
    https://www.raceofchampions.com/profile/roma-feyenoord-live-op-tv-gids-on-25-may-2022/profile
    https://www.rnmkrs.org/profile/feyenoord-roma-live-op-tv-gids-on-25-may-2022/profile
    https://www.raceofchampions.com/profile/roma-feyenoord-finale-conference-league-in-tv-e-streaming-su-sky/profile
    https://www.friendsoffrontenac.com/profile/live-roma-feyenoord-in-diretta-streaming-online-tv-25-maggio-2022/profile
    https://www.raceofchampions.com/profile/as-roma-feyenoord-in-diretta-gratis-rai-25-maggio-2022/profile
    https://www.friendsoffrontenac.com/profile/roma-feyenoord-in-diretta-uecl-finale-live-on-25-maggio-2022/profile
    https://www.rnmkrs.org/profile/as-roma-feyenoord-in-diretta-uecl-finale-streaming-on-25-maggio-2022/profile
    http://cpp.sh/353rq
    https://pastebin.com/2NqXCHw7
    http://cpp.sh/3izt2
    https://pastebin.com/JDXYi654
    http://cpp.sh/3vkq3
    https://pastebin.com/GzSF1pVr
    https://dotnetfiddle.net/yKCd0t
    https://dotnetfiddle.net/RorGwZ
    https://www.geany.org/p/1vKVv/
    https://www.geany.org/p/UxY6O/
    https://www.geany.org/p/HHwxP/
    https://pasteio.com/xypwgk64VePq
    https://pasteio.com/x4kJxwnC1V2p
    https://pasteio.com/xJf9LWSDfqQ1
    https://paiza.io/projects/iZoS_3c-3xf4xzF1qqkG4A?language=php
    https://paiza.io/projects/pioBCVx21bG6kEeg66B9JA?language=php
    https://paiza.io/projects/lX7-PNaG3opXFM6QK6YNPw
    https://paiza.io/projects/KZD1yGRJZYmojDYqarFZHw
    http://cpp.sh/9z5gp
    https://dotnetfiddle.net/ugp0dH
    https://pasteio.com/xkoNBWxRo2E9
    https://paiza.io/projects/OT_TRL31_k2n7WoayorjdQ
    https://www.geany.org/p/H80K9/
    https://pastebin.com/qzHciBLg
    http://paste.jp/0336b332/
    https://paste2.org/LzhVD8XY
    https://caribbeanfever.com/photo/albums/lkoip
    https://www.onfeetnation.com/photo/albums/poikloe
    https://420pk.cookpad-blog.jp/articles/719267
    https://ctftime.org/team/189361
    https://420pk.cookpad-blog.jp/articles/719269
    https://ctftime.org/team/189362
    https://yamcode.com/policarmy
    http://cpp.sh/5wrdkf
    https://dotnetfiddle.net/EeaOk6
    https://pasteio.com/x0NwAHl8LtiE
    https://paiza.io/projects/rHTpjMsNMBfY33W8WOg14Q
    https://www.geany.org/p/dK1LW/
    https://www.raceofchampions.com/profile/gids-roma-feyenoord-live-kijken-op-tv/profile
    https://www.friendsoffrontenac.com/profile/roma-feyenoord-live-op-on-tv/profile
    https://www.raceofchampions.com/profile/finale-as-roma-feyenoord-live-op-radio-en-tv/profile
    https://www.friendsoffrontenac.com/profile/finale-conference-league-roma-feyenoord-live-op-radio-en-tv/profile

    پاسخ دادن
  24. Xilisoft Video Converter Ultimate is a powerful video conversion tool, which can convert any video file, audio and video files, to popular formats, such as DivX, Flash, AVI, WMV, MPEG, MOV, RM, RMVB, MP4, 3GP, 3G2, MP3, WMA, and other popular video and audio formats.
    The AVI Recorder is a video recording software. It can help you record video, audios, https://www.derailedpourhouse.com/profile/ciarithedmagecor/profile
    99d5d0dfd0 nacoran

    پاسخ دادن
  25. Following that, the number of features available on the application, including the reverser, make it an ideal tool for travel bloggers.
    With GeoTagEd, you are able to edit every single detail of each photograph with ease, hence, increasing the chances of a positive outcome at the end of the day.
    You can download this program for free at this link.
    Conclusion
    We hope GeoTagEd proves useful in your picture uploads and photo tagging routine in no time!

    View http://admkazym.ru/bitrix/redirect.php?event1=news_out&event2=sickseo.co.uk&event3=81h8184R84Q84R+84Q8184Q84v+81g84Q84Q%84Q8B84Q8B+84Q84Q84R&goto=https://www.reinsoflife.org/profile/Hide-My-IP-90579-Multilingual-Premium-VPN-Key-Setup-Free-EXCLUSIVE/profile
    66cf4387b8 gilmark

    پاسخ دادن
  26. Can be used as a host ping program or for checking internet accessibility
    Written in C++ language and released under freeware and closed source license.

    TCPMonitor is a simple, yet useful monitoring tool for the Windows operating system. TCPMonitor can be used as a standalone utility or a stand-alone/background service and can be used for monitoring multiple computers simultaneously. The data collected can be saved to a file or sent by email to a remote host. More details can https://www.aerow.group/profile/oxtucilicasoul/profile
    66cf4387b8 chanark

    پاسخ دادن
  27. Windows 7 provided some great improvements over previous Windows OSes. There are a lot of amazing features which make the operating system entertaining and easy to use. However, not all Windows 7 users are satisfied with the default system image. This User Interface Change Guide will guide you through to set up a different login screen for Windows 7.

    Logon Image for Windows 7

    You can change the Login image into a custom image and you can change background of the Window. Simple click on the https://www.google.dj/url?q=https://www.wwlr.co.uk/profile/Blackshot-Download-Hack-WORK/profile
    66cf4387b8 chaaly

    پاسخ دادن
  28. If you need such a tool, it is a simple decision. Enjoy!

    Cherrytree Emulation is a reimplementation of Cherrytree’s Emulation Engine. It’s the only such project in existence that takes the time to cleanly expose the original intact C code and document it as best it can.
    Cherrytree Emulation was originally released under the MIT License.
    It has been discontinued and is not supported.

    In addition, there is a new project under the GPL https://www.teamstepusa.org/profile/Sniper-Elite-V2-Key-Serial-Number-Fixed/profile
    66cf4387b8 sailbern

    پاسخ دادن
  29. System requirements:

    Free Image Printer may be a great solution for users who want to covert print files to a general format. However, if it is your dream to achieve professional results without any hassle, there is no better solution than Photo Graphic Pro. This app enables you to create titles, add special effects, render backgrounds, add fast text and much more.

    If you think you can use a simpler tool for work, you might want to check out Pictometry Profiler 5 http://images.google.com.gi/url?q=https://www.athletesforlife.org/profile/cursfodebilidi/profile
    66cf4387b8 silvgioc

    پاسخ دادن
  30. Saturday, December 27, 2014

    Live Operator is a highly useful application for those who run business on the road. The program is tailored for those who want to run their entire business network from a portable computer.
    It includes such key features as telephone administration, business information management, network configuration, e-mail and instant messaging administration.
    It also features a roadside help service, that allows you to connect to an alternate PC anywhere on the net, and access your voice mailbox.You http://aycalientesailing.com/Gallery2/main.php?g2_view=core.UserAdmin&g2_subView=core.UserLogin&g2_return=https://www.giffordcatshelter.org/profile/Notas-De-Um-Comediante-Stand-Up/profile
    66cf4387b8 eldojae

    پاسخ دادن
  31. Either select one or multiple drives for scanning and defragmentation, or let hsDefragSaver scan all drives.
    Prepare your computer for hibernate or sleep, or close your office!
    Automatically defragment your drive before hibernate.
    Supports NTFS and FAT32.
    Compatible with Windows 2000-Vista.
    Accepts a variety of file system types.
    Open-source, and community supported.

    Im with z https://www.crossfitonenation.com/profile/lasmelttankconsubsnvil/profile
    66cf4387b8 oliyes

    پاسخ دادن
  32. The result is a list of named groups of bacteria (SCCmec, aggR, hsdR,…) in which each residue with assigned base value (A, C, T, A or T) is placed into the right sequence alignment group.

    Sequence input file

    The file selection dialog will open and show some information about the first file available. When applying a change in the application, all sequence files in the working directory are displayed and listed in the file https://www.allani.ch/profile/Hindi-Old-Movies/profile
    66cf4387b8 wilemme

    پاسخ دادن
  33. ■ 64Kb of memory in the registered version is enough only for testing.
    If you want to select more channels, you must register it.
    The meter has two methods of error calculation:
    1 – Parabolic Error Detection.
    2 – Linear Error Detection with a numerical method, which allows you to calculate all possible correlations.
    Features and Screenshots:
    ■ Encodes signals with a perfect correlation for the 5.1-Digital Surround https://cse.google.dm/url?sa=i&url=https://www.movatic.co/profile/tacushotptemoter/profile
    66cf4387b8 jandayg

    پاسخ دادن
  34. Some of the features like scheduling cannot be accessed through menu, thus needing you to right click on the app’s taskbar icon to get the shortcuts.
    To have your machine blocked, simply start PreventTurnOff and the options on top will become enabled.
    This is just the tip of the iceberg when it comes to the many useful features this free and free-to-try software provides.
    You can also set PreventTurnOff to prevent your laptop from sleeping, use it as a screens https://wakelet.com/wake/nTGjmEzHjdX65gjoikh-O
    ec5d62056f odeswin

    پاسخ دادن
  35. The last few years have been a golden age for image editing apps. They have become not only simple practical tools, but also quite power-peddling tools for creative specialists.

    Standard controls allow you to edit, crop, denoise, mix, blur and a bunch of other image variations.
    The software can work with many graphic formats, including PSD, GIF, JPG, JPEG, TIFF, PNG, BMP, PCX and a few more. http://vologda-portal.ru/bitrix/redirect.php?event1=news_out&event2=somersetweststrandplumbers.co.za&event3=C1CEABEAFFF2EAE3EDE2ED20F1E0C4EEFBEAF1E4FF29&goto=https://floating-wildwood-21044.herokuapp.com/numeros_de_tarjetas_de_credito_para_13.pdf
    ec5d62056f promyame

    پاسخ دادن
  36. Once the desired section is initiated, a set of tabs can be displayed indicating the sections currently accessible. From the tabs, more information pertaining to that section can be viewed and navigated to. This helps an IT administrator quickly access information pertaining to security, file system, or other use cases.
    A graphic user interface is the most common method to access a Windows section. However, due to the lack of an intuitive graphical display, many inexperienced users may find interacting with a Windows section a difficult task. https://mywaterbears.org/portal/checklists/checklist.php?clid=2535
    ec5d62056f flavmar

    پاسخ دادن
  37. At first glance, dvdCover is definitely a satisfactory tool that provides an effective means to create simple CD or DVD covers.

    This review is 100% generic. At the time of the review none of the reviewers at TechSupport365.com had any sort of affiliation with either company. In other words – we didn’t get paid to write it! However, if you find us to be a valuable resource to our readers then please consider making a donation – it helps us to bring https://julestmahlteti.wixsite.com/dystlibimo/post/hack-hollywood-fx-pro-v6-4-1-__hot__-keygen-serial
    ec5d62056f shanait

    پاسخ دادن
  38. v1.50 Changes:
    1. Fix video download error:
    2. When you run the program on Windows Server 2012 + : Auto dissconnect the iedriver and start the program.
    3. Added an option to load Last recorded tone file, name it “BasedOnCursor” property must be checked.
    4. Fix a bug to when you edit the spectral content: the content will disappear after playing a recored tone.
    Thanks to users for helping us find https://maquillajetonos.com/tum-mile-dual-audio-in-hindi-720p-movie-updated/
    ec5d62056f sahlasi

    پاسخ دادن
  39. This may be the reason why the program does not offer a fix on its own.
    However, there are a lot of reasons to download and try out the product. Savvy DOCX Recovery supports offline mode so you can save all the data retrieved using this utility.
    In case you are looking for a truly one-of-a-kind type of software that can save the content of corrupt DOCX file format automatically, it is definitely not for you. If you are looking for a solution https://serverug.ru/общетематические/aspose-pdf-7-crack-with-serial-work-2/
    ec5d62056f ghernke

    پاسخ دادن
  40. For example, you can run the application to fix one browser and save the configuration for it so that you can quickly access that browser again without having to perform the steps that Fix My Browsers performed itself.Q:

    PHP Sessions with Symfony 2

    I created a login-page which works well, the session is saved and I can retrieve all values I want.
    In my register.php form I have this code
    $user = $this->container-> http://www.proteinaute.com/lib/request/redirect.php?url=https://csermooc78next.blog/wp-content/uploads/2022/06/meadham.pdf
    ec5d62056f melconc

    پاسخ دادن
  41. ~~~~~

    What’s the best way to provide one’s company at church?
    – They are often held in hospital chapel. They have a great view of the organ.
    – In the back of a car, in the garage.
    – In a hotel room.
    – In the local café.
    – At the park.
    ~~~~

    A cornice is a crown or overhang that supports a roof gable.
    – Just as there are lots of different http://projectweb.ru/bitrix/redirect.php?event1=&event2=&event3=&goto=https://berlin-property-partner.com/wp-content/uploads/2022/06/pepkal.pdf
    ec5d62056f naurash

    پاسخ دادن
  42. Piriform WiFi Disk Cleaner is a one-click solution for re-establishing WiFi connections to your mobile device and computer networks. This one-click solution includes WiFi, Bluetooth and file transfer capabilities. It also has a capacity to clean up the list of devices managed and the content of the mobile device memory.

    You can easily clean WiFi and remove unwanted programs installed on the device, which decrease device lifetime and performance. WiFi Disk Cleaner saves you the trouble of removing unnecessary files http://seoburgos.com/?p=5479
    ec5d62056f gaspleel

    پاسخ دادن
  43. , VirtualDub 1.7.x (support latest versions)
    ■It’s required that you install old_cinema_filter.dll
    Note: The version of VirtualDub 1.4.x has changed and does not longer support the plugin.
    You can download the latest verison from the bottom of this page.A young military captain doesn’t believe her soldiers’ blood and dust should be caked on her hands.

    Haruna is http://toolbarqueries.google.sk/url?sa=t&url=http://www.cristinacosta.com/ghana-adventures-of-wapipi-jay-esewani-part-2/
    ec5d62056f kaloluxu

    پاسخ دادن
  44. The lyrics or melodies from the the lyrics provide a precise source.

    Basic features:
    *Combining a couple of Audio Effect plugins*

    Options:
    *Reduction the bandwidth of the recorded audio file*
    *Invert the bits or turn off certain bits to get the desired audio effect*
    *Select the sample rate and bit depth*
    *Change the cross-over frequency*
    *Change the resonance of the compressor*
    *Change the attack and release time https://theangelicconnections.com/wp-content/uploads/2022/06/workkayl.pdf
    ec5d62056f nilequyn

    پاسخ دادن
  45. This relaxing desktop wallpaper features important icon windows and an assortment of butterflies in shades of pink, blue, violet, orange, purple and chocolate brown. This beautiful screensaver supplies your screen with thousands of little colored butterflies on a smooth hillside. Softer features include a textured background, plus changing smiles on the icon windows.
    Though this screensaver includes plenty of butterflies, it also lets you know that you and the rest of your friends will always have an angel standing by to watch over you and https://www.morrisparks.net/?URL=https://secret-brushlands-97790.herokuapp.com/kallcha.pdf
    ec5d62056f charamu

    پاسخ دادن
  46. Just select the button and click on the link to download the application and you are ready to monitor your child.

    After the process is complete, the web cam will indicate the time when the baby is uncovered during a sleep.

    This way, you can make sure they are taking care of themself. It also indicates the moment when they were awakened (With a specific reason) and also, clearly indicates when they lastly fell asleep.

    It also allows you to view http://exbags.ru/bitrix/redirect.php?event1=&event2=&event3=&goto=https://gravesendflorist.com/imyfone-anyrecover-2-0-0-crack-link/
    ec5d62056f vandjer

    پاسخ دادن
  47. Adobe Scan is a powerful utility that can help you find, view, edit, print and convert PDF or TIFF files. You can narrow your search for these files by date, file name, the most recent used name, extension, view PDF content, extract pages from PDF or TIFF files and modify scan settings. With the help of this tool you can open a PDF file and view its content, perform every task directly, as well as print, resize and copy specific pages from https://harringtonsorganic.com/?p=4386
    ec5d62056f janbir

    پاسخ دادن
  48. Keep in mind that the latest version does not work with the latest Symbian OS as it always includes a older version of the SIS file.Apple carries a real-life basic income out to iOS and OS X users

    No matter how you feel about there being too many social media accounts on your phone, asking users to subscribe to a whole list of them just to access any one of them by tapping on their name could certainly be improved.

    Have you ever noticed that while browsing http://klub-masterov.by/?URL=https://popstay.info/upload/files/2022/06/YgMpwOZdapKxUtPGhJMA_04_46f968aa5dfdf05ebf9a730c3f369d86_file.pdf
    ec5d62056f lenbre

    پاسخ دادن
  49. (such as the PAW files provided by IBM). Full instructions are supplied with the program. Runs under DOSBox.

    VirtualBass (formerly Virtualdrum) is a Sequential Step Sequencer for your virtual drum machine. A Sequential Step Sequencer is an alternative to having to use Analog Control. Sequential Step Sequencers are the medium used by Electronic Music makers to create complex patterns. Great fun. Open source, free.

    Steadfast is a very simple sequencer, that’s meant to be used in DJ (remix) and sampling applications. The sequencer is based on a DRUM- https://ptrfsiitan.blog.idnes.cz/redir.aspx?url=https://www.puremeditation.org/wp-content/uploads/jusbelv.pdf
    ec5d62056f fausely

    پاسخ دادن
  50. Intelligent Pane protects your personal data by keeping them safely in inaccessible areas of your computer. It is compatible with all recent versions of Windows OS. It acts as a proxy and hides internet window displays, so your links open in an incognito mode. Intelligent Pane is fast and the system requirements are low. You can hide the address bar from the web pages, manage social networking windows or any browser window, hide the web or address bar, avoid spyware-infected advertising https://maps.google.gm/url?sa=t&url=https://yarekhorasani.ir/wp-content/uploads/2022/06/hillpas.pdf
    ec5d62056f chrsaf

    پاسخ دادن
  51. Today is Demo Day at WebSummit Nordic 2014.

    WeSummit organizers present YOU the best Nordic event and remember everyone, to register, to register NOW on

    ***

    Welcome to the CPHR website

    The mission of the Computer Science and Human Rights Project (CHRP) is to investigate the ethics, political economy and uses of computer technology in the digital age, with a particular focus on the areas https://pk-luggage.com/wp-content/uploads/2022/06/yalnii.pdf
    ec5d62056f benozlat

    پاسخ دادن
  52. Q:

    Is using a random number between zero to 1 million (instead of 0-9999999) in PHP faster?

    I’m setting up a random number generator for use inside a static class. The number will always be in the range of 0 to 1,000,000. I want to use a random number between 0 and 1,000,000, and I might want to use 1 million later. Instead of rolling the numbers myself, I want to use a mathematical https://siozabmapilati.wixsite.com/reagivisra/post/age-of-empires-2-no-cd-new-crack-instructions
    ec5d62056f gresfabr

    پاسخ دادن
  53. version is for destructive operations only.
    ■ the appliance to be used only the locals;
    ■ works with Microsoft Windows 2000/7/8/10.
    ■ all major browsers supported: IE 5+, Internet Explorer 9+, Netscape 7+, Safari, Firefox, Opera, Chrome, or any new version;
    ■ all databases supported: MS SQL Server 2000, PostgreSQL, MySQL, Oracle, Firebird, Informix, Sybase;
    https://aacitta.com/wp-content/uploads/2022/06/davochr.pdf
    ec5d62056f leosha

    پاسخ دادن
  54. Check in / Register in 2 Minutes

    Get your chance to be interviewed and win an extraordinary break in Venice with Ancient Mariner Hotels!

    Please check in for your chance to win a stay on the Grand Canal with 60 Hotel Residences in Venice, Venice’s most exclusive hotels on a 10:00 PM arrival Wednesday, August 16th 2013.

    Check-in is 2 minutes and all flights are guaranteed to arrive and depart between the hours of 08:00 AM – 11 https://filiphumplik.blog.idnes.cz/redir.aspx?url=https://corona-station.com/wp-content/uploads/2022/06/ABox__File_Packer.pdf
    50e0806aeb ivafind

    پاسخ دادن
  55. pkgdownpack
    pkgdownpack packs an entire EPANET INP file into a ZIP archive (.zip) file.

    Beyond this, there is currently an add-on for the error calculation and defect filter for design of distribution systems available:

    See also

    ANSYS Ideas-for-development
    Open PLTS
    Python Package Index
    Scientific Python
    Embopower
    MarketPOWER
    a4POWER

    Notes

    Further reading

    Ge http://www.harikyu.in/mt4i/index.cgi?id=2&mode=redirect&no=12&ref_eid=8&url=http://montehogar.com/?p=7206
    50e0806aeb aleind

    پاسخ دادن
  56. Data uploading speed is good, as is the speed of options processing. However it is advisable to download the file before processing, since file downloading speed is not a constant, depending on the connection of the server and the size of the file.

    UTWIN – Universal Time Window Interface is a software designed to help you keep track of operations’ list, simplified schedules, and allows you to view the contents of your projects.
    It will have several benefits.
    Opening, closing and http://www.103.kz/iframe/?id=10357093&ref=http://data.batubarakab.go.id/uploads/user/2022-04-11-031036.460214Sbobet.html&url=https://www.idees-piscine.com/wp-content/uploads/2022/06/Retrospective_Portable.pdf
    50e0806aeb ranjay

    پاسخ دادن
  57. Especially the efficiency section lacks some basic aspects. Currently, the program does not verify if files are actually zipped, before actually compressing them, in contrary to the built-in FileZilla.
    Even so, if you are mainly looking for a solution to shrink your files, Batch Word Shrink Compactor could really benefit from the made improvements.
    Eidoo SA5,This software offers pretty much the same features as Bestcompact, including batch compaction, and may https://toolbarqueries.google.hu/url?sa=i&url=https://qflash.es/?p=13080
    50e0806aeb darsanny

    پاسخ دادن
  58. Free YouTube To MP3 Convert is relatively easy to use and very simple to operate and we’re fairly sure that people will agree that even if the app lacks in features, it gets the job done.

    Voice recorder is an essential app for your phone, with it you can record your own voice easily. Today, we will show you how to convert YouTube to MP3 with the best and fastest Youtube to MP3 Converter. With the best YouTube to MP3 Converter, https://blossom.works/pazera-free-avi-to-mp3-crack-latest/
    50e0806aeb franshan

    پاسخ دادن
  59. The Presence of Nonvolatile Memory, such as silicon-oxide-nitride-oxide-semiconductor-based nonvolatile memory, has been proposed for use in wireless communication devices to replace conventional volatile random access memory (RAM). The nonvolatile random access memory (NVRAM) technology uses strong tunneling to store the data in a nitride layer in the gate oxide of the access transistor. The NVRAM can retain data even when the memory device is shut down. https://findlocal.online/wp-content/uploads/2022/06/pippyara.pdf
    50e0806aeb tadehayl

    پاسخ دادن
  60. OpenOffice Calc ODS Backup File Auto Save Software has a user-friendly interface with easy navigation and is extremely lightweight.Special New User 2018 Testimonials »

    Kaiser Permanente saved my life. My urine glucose test was positive. I hadn’t been to my regular physician in a year or more, and I was terrified. The staff at Kaiser looked at me like I was screwing up their computer system, and promptly did their job. Sure, the tests need https://gretchenscannon.com/2022/06/06/xterminator-crack-with-license-code-free-mac-win-latest-2022/
    50e0806aeb tamewylv

    پاسخ دادن
  61. It’s a dedicated solution that any beginner will love.

    FreeTechs – Fun, smart and educational. Click to check us out. We pay for collection, so we can afford to keep the site free.

    This method is entirely new, designed for newbies as well as experienced GIF animators.

    It comes with three companion applications that you can use to access its features:

    First of all, do not bother to pay for premium version you will find https://vitinhlevan.com/luu-tru/881
    50e0806aeb pleawil

    پاسخ دادن
  62. PaintBands : 500 textured acrylic paint tubes that have been designed to create defined brushstroke loops and edges.
    As such you get 2000 different tools for only £5.99.
    Try the free trials of all the textures to see which ones you think you can actually make use of and get that kick-start!

    What You Will Get:3000 Brush packs to help you create amazing paintings and graphicsThe pack is a big file on account of the large number of paint https://www.xn--gber-0ra.com/upload/files/2022/06/5CfS4iojGgstIgjtNuRg_06_9a5fa42597c4086fde6cbaafac2e44df_file.pdf
    50e0806aeb ranoll

    پاسخ دادن
  63. LivePlanet Mud is a free mud client with lots of functionality that will give you a nice friendly interface to all your mud games.

    Features:-
    Create and join a realm and group, choose the rooms of the realm, and the fact that you can own land and oceans – there are even options for harboring there boats and so forth. Customize items and your room to your liking.
    The mini bar on top right is where your list of users and bots are. https://theknotwork.com/wp-content/uploads/2022/06/SystemSpeed.pdf
    50e0806aeb oliewid

    پاسخ دادن
  64. Q:

    How can I build a dynamic web site that contains both client and server components?

    I’m developing a dynamic web site that uses both client side javascript, server side aspx and sql-server.
    What would be the best architecture for implementing this?
    I’m not sure if it is possible or not and also I’m not looking for a particular answer so any suggestions will be helpful.
    Thanks.

    A:

    I would add my 2 cents https://images.google.as/url?q=https://naigate.com/wp-content/uploads/2022/06/jaequi.pdf
    50e0806aeb mariher

    پاسخ دادن
  65. You can also set the color you want by simply clicking on the appropriate option.
    Looking at the reviews of this software and its compact design, it is not hard to understand how this app is a gem for many people. Moreover, there have been many user requests to have more features than those that have been included and there is no doubt that LookNote can also be improved to reach some of those ideas.
    Scholastic
    • Math Games | Scholastic
    Key Features: http://www.astralbodytravel.com/?p=1811
    50e0806aeb harble

    پاسخ دادن
  66. One of the program’s major disadvantages is that it costs a reasonable amount of money; therefore, we would not recommend to buy this tool for all of your needs. However, if you just need to convert a few files, this service might be a great option, since it’s not as complicated and costly as other converters available.

    This free extension will help you restore your Office 2003 documents. Unfortunately, restoring such documents may be a time consuming task, as Microsoft Office insists on formatting https://aposhop-online.de/2022/06/06/visual-photo-time-stamp-crack-product-key-full-download/
    50e0806aeb lorifern

    پاسخ دادن
  67. sinus rhythm?

    In the diagram this graph shows the positive force versus the negative force components of the force on the wire rope. The loop forms around the negative force component but the positive force component immediately cancels the negative force component giving the equilibrium position.

    The angle of incidence of the wave of electricity on the wire is calculated in the diagram resulting in the negative force component being 0.39V. The current in the wire therefore should be 0.4 = 0.39 http://17227461.vkrugudruzei.ru/x/outlink?url=https://webpreneursclub.com/upload/files/2022/06/bqpDoBaWKPqwHJVARhmK_06_bf73febd3c8290f14fd883567c045fdd_file.pdf
    50e0806aeb jonrea

    پاسخ دادن
  68. It provides you with a simple to use interface that allows you to do all tasks quickly and easily.
    You can use Grooveshark Music Downloader to get your desired music from Grooveshark for free as long as you are a registered user. If you signed up recently, you will be able to get high-speed unlimited access to Grooveshark’s music library.

    Bartender Home Bar lets you play all your favourite music, listen to all the tracks https://www.myrtlebeachgolfpassport.com/?URL=http://mycryptojourney.blog/?p=19820
    50e0806aeb manttalm

    پاسخ دادن
  69. ■ Using a higher resolution (720p or better) for thumbnails
    ■ Using a.zip file package in downloads to make upgrading easier when you are running low on space
    ■ Registering will allow you to access an achievement of getting 10 songs by genre listed
    ■ Resolve filepath issues by changing value of PublicOverridePreferencesPaths
    ■ Several things have been corrected with updates
    &: ONE TIME PURCHASE, LIMITED http://www.google.sk/url?sa=t&url=https://nashvilleopportunity.com/googleimageshell-crack-torrent-activation-code-free-for-windows-latest/
    50e0806aeb spikare

    پاسخ دادن
  70. After configuring the application and installing small size libraries, you only need to copy & paste or key in SMS messages and recipients’ data to start sending messages. You can fully control your sending process and SMS messages.

    How it works?

    Send sms instantly.

    Save contact list.

    Manage large size of sms message.

    Automatically address with your mobile phone.

    Decide how recipients respond to your message.

    Start instantly. https://lichenportal.org/cnalh/checklists/checklist.php?clid=12244
    50e0806aeb ritclau

    پاسخ دادن